path: root/docs/manual/programs/configure.xml.tr

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?>
<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "../style/manualpage.dtd">
<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="../style/manual.tr.xsl"?>
<!-- English Revision: 1750571 -->
<!-- =====================================================
 Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.gen.tr>
   Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.gen.tr>
========================================================== -->

<!--
 Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
 contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
 this work for additional information regarding copyright ownership.
 The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
 (the "License"); you may not use this file except in compliance with
 the License.  You may obtain a copy of the License at

     http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0

 Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
 distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
 WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
 See the License for the specific language governing permissions and
 limitations under the License.
-->

<manualpage metafile="configure.xml.meta">
<parentdocument href="./">Programlar</parentdocument>

  <title>configure - kaynak ağacını yapılandırır</title>

<summary>
    <p><code>configure</code> betiği, Apache HTTP Sunucusunun kaynak kodlarını
      belli bir platform için yapılandırmakta ve derlemekte kullanılır.
      Sunucuyu kişisel gereksinimlerinize uygun şekilde derlemek için çeşitli
      seçeneklere sahiptir.</p>

    <p>Bu betik Apache HTTP Sunucusu kaynak paketinin kök dizininde bulunur ve
      sadece Unix ve benzeri sistemlerde kullanılabilir. Kaynak paketinin
      diğer platformalarda yapılandırılması ve derlenmesi hakkında bilgi
      edinmek için <a href="../platform/">platform</a> belgelerine bakınız.</p>
</summary>

<seealso><a href="../install.html">Derleme ve Kurulum</a></seealso>

<section id="synopsis"><title>Komut Satırı</title>
    <p><code>configure</code> betiğini kaynak paketinin kök dizininden başka
      bir yere kopyalayıp çalıştırmamalısınız.</p>

    <p><code><strong>./configure</strong> [<var>seçenek</var>]...
      [<var>değişken=değer</var>]...</code></p>

    <p><code>CC</code>, <code>CFLAGS</code> gibi ortam değişkenlerini
      <code><var>değişken</var>=<var>değer</var></code> atamaları biçiminde
      kullanabilirsiniz. Kullanışlı değişkenlerin bazıları <a href="#env"
      >aşağıda</a> açıklanmıştır.</p>
</section>

<section id="options"><title>Seçenekler</title>
  <ul>
    <li><a href="#configurationoptions">Yapılandırma seçenekleri</a></li>
    <li><a href="#installationdirectories">Kurulum dizinleri</a></li>
    <li><a href="#systemtypes">Sistem türleri</a></li>
    <li><a href="#optionalfeatures">Seçimlik özellikler</a></li>
    <li><a href="#supportopt">Destek programları için seçenekler</a></li>
  </ul>

  <section id="configurationoptions"><title>Yapılandırma seçenekleri</title>

    <p>Aşağıdaki seçenekler <code>configure</code> betiğinin kendi davranışını
      belirlemekte kullanılır.</p>

    <dl>
      <dt><code>-C</code></dt>
      <dt><code>--config-cache</code></dt>
      <dd><code>--cache-file=config.cache</code> için bir kısaltmadır.</dd>

      <dt><code>--cache-file=<var>dosya</var></code></dt>
      <dd>Sınama sonuçları <code><var>dosya</var></code> dosyasında saklanır.
        Bu seçenek açıkça belirtilmedikçe işlevsizdir.</dd>

      <dt><code>-h</code></dt>
      <dt><code>--help [short|recursive]</code></dt>
      <dd>Yardım metnini basar ve çıkar. <code>short</code> değeriyle sadece
        bu pakete özgü seçenekler listelenir. <code>recursive</code> değeriyle
        ise paketin içindeki tüm paketler için kısa bir yardım metni
        basılır.</dd>

      <dt><code>-n</code></dt>
      <dt><code>--no-create</code></dt>
      <dd><code>configure</code> betiği normal olarak çalışır fakat herhangi
        bir çıktı dosyası üretmez. Derleme için <code>Makefile</code>
        dosyalarını üretmeksizin sınamaların sonuçlarını görmek için
        yararlıdır.</dd>

      <dt><code>-q</code></dt>
      <dt><code>--quiet</code></dt>
      <dd>Yapılandırma sürecinde <code>checking ...</code> iletilerini basmaz.
      </dd>

      <dt><code>--srcdir=<var>dizin</var></code></dt>
      <dd><code><em>dizin</em></code> dizinini kaynak dosyaları dizini olarak
        tanımlar. <code>configure</code> betiğinin bulunduğu dizin veya bir
        üst dizin öntanımlıdır.</dd>

      <dt><code>--silent</code></dt>
      <dd><code>--quiet</code> ile aynı.</dd>

      <dt>-V</dt>
      <dt>--version</dt>
      <dd>Telif hakkı bilgilerini gösterir ve çıkar.</dd>
    </dl>
  </section>

  <section id="installationdirectories"><title>Kurulum dizinleri</title>

    <p>Bu seçenekler kurulum dizinlerini tanımlar. Kurulum dizinleri seçilmiş
      yerleşime bağımlıdır.</p>

    <dl>
      <dt><code>--prefix=<var>PREFIX</var></code></dt>
      <dd>Mimariden bağımsız dosyalar <code><em>PREFIX</em></code> dizininin
        altına kurulur. <code>/usr/local/apache2</code> öntanımlı kurulum
        dizinidir.</dd>

      <dt><code>--exec-prefix=<var>EPREFIX</var></code></dt>
      <dd>Mimariye bağımlı dosyalar <code><em>EPREFIX</em></code> dizininin
        altına kurulur. Bunun için <code><em>PREFIX</em></code> dizini
        öntanımlı kurulum dizinidir.</dd>
    </dl>

    <p>Öntanımlı olarak, <code>make install</code> tüm dosyaların
      <code>/usr/local/apache2/bin</code>, <code>/usr/local/apache2/lib</code>
      gibi dizinlere kurulmasını sağlar. Kurulum dizini önekini örneğin,
      <code>--prefix=$HOME</code> şeklinde belirterek kurulumun başka bir yere
      yapılmasını sağlayabilirsiniz.</p>

    <section id="layout"><title>Bir dizin yerleşimi tanımlamak</title>
      <dl>
        <dt><code>--enable-layout=<var>LAYOUT</var></code></dt>
        <dd>Kaynak kodu ve derleme betikleri kurulum ağacının
          <code><em>LAYOUT</em></code> yerleşimine dayalı olduğu varsayımıyla
          yapılandırılır. Bu seçenek sayesinde Apache HTTP Sunucusu kurulumu
          içinde her dosya türü için farklı bir yer belirleyebilirsiniz.
          <code>config.layout</code> dosyasında böyle yapılandırma örnekleri
          vardır. Örnekleri izleyerek kendi yapılandırmanızı
          oluşturabilirsiniz. Bu dosyada örneğin <code>FOO</code> isimli
          yerleşim <code>&lt;Layout FOO&gt;...&lt;/Layout&gt;</code> bölümü
          içinde düzenlenmiştir ve her yerleşim için böyle ayrı bir bölüm
          vardır. Öntanımlı yerleşim <code>Apache</code>’dir.</dd>
      </dl>
    </section>

    <section id="directoryfinetuning">
      <title>Kurulum dizinlerinde ince ayar</title>

      <p>Kurulum dizinlerini daha iyi denetim altında tutmak için aşağıdaki
        seçenekler kullanılır. Lütfen, dizin öntanımlılarının
        <code>autoconf</code> tarafından tanımlandığına ve seçilen yerleşim
        ayarlarının bunları yerini aldığına dikkat ediniz.</p>

      <dl>
        <!-- only apr-config and apu-config are installed at bindir.
        everything else is stored at sbindir. ==> clarify/change this -->
        <dt><code>--bindir=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd>Kullanıcı tarafından çalıştırılabilen dosyalar
          <code><em>dizin</em></code> dizinine kurulur. Bunlar
          <program>htpasswd</program>, <program>dbmmanage</program> gibi site
          yönetimi için yararlı destek programlarıdır. Öntanımlı olarak bu
          dosyalar <code><var>EPREFIX</var>/bin</code> dizinine kurulur.</dd>

        <dt><code>--datadir=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd>Mimariden bağımsız salt okunur veriler <code><em>dizin</em></code>
          dizinine kurulur. Bunların öntanımlı kurulum dizini
          <code><var>PREFIX</var>/share</code> dizinidir. Bu seçenek
          <code>autoconf</code> tarafından atanır ve şimdilik
          kullanılmamıştır.</dd>

        <dt><code>--includedir=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd>C başlık dosyaları <code><em>dizin</em></code> dizinine kurulur.
          Bunların öntanımlı kurulum dizini
          <code><var>PREFIX</var>/include</code> dizinidir.</dd>

        <dt><code>--infodir=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd>Info belgeleri <code><em>dizin</em></code> dizinine kurulur.
          Bunların öntanımlı kurulum dizini
          <code><var>PREFIX</var>/info</code> dizinidir. Bu seçenek şimdilik
          kullanılmamıştır.</dd>

        <dt><code>--libdir=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd>Nesne kod kütüphaneleri <code><em>dizin</em></code> dizinine
          kurulur. Bunların öntanımlı kurulum dizini
          <code><var>PREFIX</var>/lib</code> dizinidir.</dd>

        <dt><code>--libexecdir=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd>Paylaşımlı modüller gibi program dosyaları
          <code><em>dizin</em></code> dizinine kurulur. Öntanımlı olarak
          <code>libexecdir</code> bu dizini
          <code><var>EPREFIX</var>/modules</code> olarak tanımlar.</dd>

        <dt><code>--localstatedir=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd>Düzenlenebilir tek makinelik veri <code><em>dizin</em></code>
          dizinine kurulur. Öntanımlı olarak <code>localstatedir</code> bu
          dizini <code><var>PREFIX</var>/var</code> olarak tanımlar. Bu
          seçenek <code>autoconf</code> tarafından atanır ve şimdilik
          kullanılmamıştır.</dd>

        <dt><code>--mandir=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd>Kılavuz sayfaları <code><em>dizin</em></code> dizinine kurulur.
          Öntanımlı olarak <code>mandir</code> bu dizini
          <code><var>EPREFIX</var>/man</code> olarak tanımlar.</dd>

        <dt><code>--oldincludedir=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd>GCC harici C başlık dosyaları <code><em>dizin</em></code> dizinine
          kurulur. Öntanımlı olarak <code>oldincludedir</code> bu dizini
          <code>/usr/include</code> olarak tanımlar. Bu seçenek
          <code>autoconf</code> tarafından atanır ve şimdilik
          kullanılmamıştır.</dd>

        <dt><code>--sbindir=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd>Sistem yöneticisi tarafından kullanılabilen programlar
          <code><em>dizin</em></code> dizinine kurulur. Bunlar
          <program>httpd</program>, <program>apachectl</program>,
          <program>suexec</program> gibi Apache HTTP Sunucusunu çalıştırmak
          için gereken programlardır. Öntanımlı olarak <code>sbindir</code> bu
          dizini <code><var>EPREFIX</var>/sbin</code> olarak tanımlar.</dd>

        <dt><code>--sharedstatedir=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd>Mimariye bağımlı düzenlenebilir veriler
          <code><em>dizin</em></code> dizinine kurulur. Öntanımlı olarak
          <code>sharedstatedir</code> bu dizini
          <code><var>PREFIX</var>/com</code> olarak tanımlar. Bu seçenek
          <code>autoconf</code> tarafından atanır ve şimdilik
          kullanılmamıştır.</dd>

        <dt><code>--sysconfdir=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd><code>httpd.conf</code>, <code>mime.types</code> gibi tek
          makinelik salt okunur sunucu yapılandırma dosyaları
          <code><em>dizin</em></code> dizinine kurulur. Öntanımlı olarak
          <code>sysconfdir</code> bu dizini
          <code><var>PREFIX</var>/conf</code> olarak tanımlar.</dd>
      </dl>
    </section>
  </section>

  <section id="systemtypes"><title>Sistem türleri</title>

    <p>Bu seçenekleri Apache HTTP Sunucusunu başka bir platformda çalıştırmak
      üzere çapraz derleme yaparken kullanılır. Normal durumlarda sunucu
      derlendiği platformda çalıştırıldığından bu seçenekler kullanılmaz.</p>

    <dl>
      <dt><code>--build=<var>derleme-ortamı</var></code></dt>
      <dd>Derleme araçlarının derleneceği sistemin sistem türünü tanımlar.
        <code>config.guess</code> betiği ile elde edilen sonuç
        öntanımlıdır.</dd>

      <dt><code>--host=<var>çalışma-ortamı</var></code></dt>
      <dd>Sunucunun çalışacağı sistemin sistem türünü tanımlar. Öntanımlı
        sistem türü <code><var>derleme-ortamı</var></code>’dır.</dd>

      <dt><code>--target=<var>hedef-ortam</var></code></dt>
      <dd>Derleyicileri <code><var>hedef-ortam</var></code> sistem türü için
        yapılandırır. Öntanımlı sistem türü
        <code><var>çalışma-ortamı</var></code>’dır. Bu seçenek
        <code>autoconf</code> tarafından atanır ve Apache HTTP Sunucusu için
        gerekli değildir.</dd>
    </dl>
  </section>

  <section id="optionalfeatures"><title>Seçimlik özellikler</title>

    <p>Bu seçenekler HTTP sunucunuzun sahip olmasını istediğiniz özelliklerin
      hassas olarak ayarlanmasını sağlar.</p>

    <section id="generaloptfeat"><title>Genel sözdizimi</title>
      <p>Bir özelliği etkin kılmak veya iptal etmek için genellikle şu
        sözdizimi kullanılır:</p>

      <dl>
        <dt><code>--disable-<var>özellik</var></code></dt>
        <dd>Sunucu <code><em>özellik</em></code> özelliğine sahip olmaz. Bu
          seçenek<code>--enable-<var>özellik</var>=no</code> seçeneğine
          eşdeğerdir.</dd>

        <dt><code>--enable-<var>özellik</var>[=<var>değer</var>]</code></dt>
        <dd>Sunucu <code><var>özellik</var></code> özelliğine sahip olur.
          <code><var>değer</var></code> belirtilmediği takdirde
          <code>yes</code> (evet) öntanımlıdır.</dd>

        <dt><code>--enable-<var>modül</var>=shared</code></dt>
        <dd>Belirtilen modül DSO modülü olarak derlenir. Öntanımlı olarak
          etkin modüller devingen ilintilenir.</dd>

        <dt><code>--enable-<var>modül</var>=static</code></dt>
        <dd>Belirtilen modül durağan ilintilenir.</dd>
      </dl>

      <note><title>Bilginize</title>
      <p><code>--enable-<var>filanca</var></code> seçeneğinin varlığı
        <code>configure</code> betiğinin <code><var>filanca</var></code> diye
        bir modül var olmasa bile bundan şikayetçi olmasına sebep olmaz. Bu
        bakımdan dikkatli olunuz.</p>
      </note>
    </section>

    <section id="choosemodules"><title>Derlenecek modüllerin seçimi</title>
      <p>Modüllerin çoğu öntanımlı olarak derlenir ve ya açıkça iptal edilmek
        ya da <code>few</code> anahtar sözcüğü
        kullanılarak kaldırılmak zorunda kalınır (ayrıntılar için
        <code>--enable-modules</code>, <code>--enable-mods-shared</code> ve
        <code>--enable-mods-static</code> seçeneklerine bakın). Bir grubu 
        tamamen kaldırmak için <code>--enable-modules=none</code> gerekir.</p>

        <p>Öntanımlı olarak derlenmeyenler ise ya açıkça etkin kılınmak ya da
          <code>all</code> veya <code>reallyall</code> anahtar sözcükleriyle
          kullanılabilir yapılmak zorunda kalınır.</p>

        <p>Hangi modüllerin öntanımlı olarak derlendiğini öğrenmek için
          <code>./configure -h</code> veya <code>./configure --help</code>
          komutunu çalıştırın ve çıktıdaki <code>Optional Features</code>
          bölümüne bakın. Örnek olarak, <code>mod_example1</code> ve
          <code>mod_example2</code> modülleriyle ilgilendiğinizi
          varsayalım:</p>

        <example><pre>Optional Features:
  ...
  --disable-example1     example module 1
  --enable-example2      example module 2
  ...</pre></example>

        <p>Burada, <code>mod_example1</code> öntanımlı olarak etkindir ve
          derlenmemesini istiyorsanız <code>--disable-example1</code>
          seçeneğini kullanmalısınız. <code>mod_example2</code> ise öntanımlı
          olarak derlenmemektedir ve derlenmesini istiyorsanız
          <code>--enable-example2</code> seçeneğini kullanmalısınız.</p>
    </section>

    <section id="mpms"><title>Çok Süreçlilik Modülleri</title>
      <p><a href="../mpm.html">Çok Süreçlilik Modülleri</a> veya MPM'ler
        sunucunun temel davranışını belirler. Sunucuya yüklenebilecek azami MPM
        sayısı birdir. Kullanılabilecek modüller <a href="../mod/">modül
        dizini</a>nde listelenmiştir.</p>

      <p>MPM'ler devingen yükleme için DSO olarak derlenebileceği gibi
        sunucuyla duruk olarak da ilintilenebilir ve bunlar aşağıdaki
        seçeneklerle etkin kılınır:</p>

      <dl>
        <dt><code>--with-mpm=MPM</code></dt>
        <dd>
          <p>Sunucu için öntanımlı MPM'i seçer. MPM'ler DSO modülleri olarak
            derleniyorsa (bak <code>--enable-mpms-shared</code>), bu seçenek
            öntanımlı yapılandırma dosyasında yüklenecek MPM'i seçer. Aksi
            takdirde, sunucuyla duruk olarak ilintilenecek, kullanılabilir tek
            MPM'i seçer.</p>

          <p>Bu seçenek belirtilmezse, işletim sisteminiz için
            <a href="../mpm.html#defaults">öntanımlı olan MPM</a> seçilir.</p>
        </dd>

       <dt><code>--enable-mpms-shared=<var>MPM-LISTESİ</var></code></dt>
        <dd>
          <p>MPM'leri devingen paylaşımlı modül olarak etkinleştirir.
            <directive module="mod_so">LoadModule</directive> yönergesi
            kullanılarak bu modüllerden biri devingen olarak yüklenmelidir.</p>

          <p><var>MPM-LISTESİ</var> MPM'lerin aralarına boşluk bırakılarak ve
            tamamı tek tırnaklarla sarmalanarak oluşturulmuş bir listesidir.
            Örnek:</p>

          <example>
            --enable-mpms-shared='prefork worker'
          </example>

          <p>Ek olarak, kullandığınız platformda devingen yüklemeyi destekleyen
            ve DSO modülü olarak derlenmiş tüm modülleri seçmek için
            <code>all</code> anahtar sözcüğünü de kullanabilirsiniz. Örnek:</p>

            <example>
            --enable-mpms-shared=all
          </example>
       </dd>
     </dl>
    </section>

    <section id="modules"><title>Üçüncü parti modüller</title>
      <p>Üçüncü parti modülleri etkin kılmak için şu seçenekler kullanılır:</p>

      <dl>
        <dt><code>--with-module=<var>modül-türü</var>:<var
          >modül-dosyası</var>[,<var>modül-türü</var>:<var
          >modül-dosyası</var>]</code></dt>
        <dd><p>Durağan ilintili modüller listesine belirtilen modülleri ekler.
          Modül kaynak dosyası <code><var>modül-dosyası</var></code>, önce
          Apache HTTP Sunucusu kaynak ağacı altında
          <code>modules/<var>modül-türü</var></code> alt dizininde aranır.
          Modül orada değilse <code>configure</code>  betiği
          <code><var>modül-dosyası</var></code> ile bir mutlak dosya yolu
          belirtildiği varsayımıyla kaynak dosyasını
          <code><var>modül-türü</var></code> alt dizinine kopyalamaya çalışır.
          Alt dizin mevcut değilse oluşturulur ve içine standart bir
          <code>Makefile.in</code> yerleştirilir.</p>

        <p>Bu seçenek tek kaynak dosyasından oluşan küçük harici modülleri
          eklemek için yararlıdır. Daha karmaşık modüller için modül üreticisi
          tarafından sağlanan belgelere bakınız.</p>

        <note><title>Bilginize</title>
          <p>Durağan ilintili modüller yerine bir DSO modülü derlemek
            isterseniz <program>apxs</program> programını kullanınız.</p>
        </note>
        </dd>
      </dl>
    </section>

    <section id="otheroptfeat"><title>Kümeleme seçenekleri ve diğerleri</title>
      <dl>
        <dt><code>--enable-maintainer-mode</code></dt>
        <dd>Hata ayıklama iletileri ve derleme sırasındaki uyarıların
          gösterilmesi etkin kılınır ve derlenmiş tüm modüller yüklenir.</dd>

        <dt><code>--enable-mods-shared=<var>modül-listesi</var></code></dt>
        <dd>
          <p>Etkinleştirilip devingen paylaşımlı modül olarak derlenecek
            modüllerin listesi belirtilir. Yani, bu modüller <directive
            module="mod_so" >LoadModule</directive> yönergesi kullanılarak
            devingen olarak yüklenir.</p>

          <p><code><var>modül-listesi</var></code> tırnak içine alınmış boşluk
            ayraçlı modül isimleri listesidir. Modül isimleri önlerindeki
            <code>mod_</code> öneki olmaksızın belirtilirler. Örnek:</p>

          <example>
            --enable-mods-shared='headers rewrite dav'
          </example>

          <p><code><var>modül-listesi</var></code> yerine
            <code>reallyall</code>, <code>all</code>, <code>most</code> ve 
            <code>few</code> anahtar sözcükleri de belirtilebilir. Örneğin,</p>

          <example>
            --enable-mods-shared=most
          </example>

          <p>seçeneği ile çoğu modül DSO modülü olarak derlenir,</p>

          <example>
            --enable-mods-shared=few
          </example>

          <p>seçeneği ile sadece en temel modüller derlenir.</p>

          <p><code>most</code> öntanımlıdır.</p>

          <p>Seçilen modüller için <directive module="mod_so"
            >LoadModule</directive> yönergeleri ana yapılandırma dosyasında
            kendiliğinden üretilir. Öntanımlı olarak, <code>--enable-foo</code>
            yapılandıma seçeneği ile açıkça seçilen modüller ve gerekli olanlar
            dışında kalan <code>LoadModule</code> yönergeleri açıklama haline
            getirilir. Yüklü modülleri <code>httpd.conf</code> dosyasındaki
            <directive module="mod_so">LoadModule</directive> yönergelerini
            etkin kılarak veya açıklama haline getirerek değiştirebilirsiniz.
            <directive module="mod_so">LoadModule</directive> yönergelerine ek
            olarak, derlenmiş tüm modüller
            <code>--enable-load-all-modules</code> yapılandırma seçeneği ile de
            etkinleştirilebilir.</p></dd>

        <dt><code>--enable-mods-static=<var>modül-listesi</var></code></dt>
        <dd>Bu seçenek modülleri devingen değil de durağan ilintilemek dışında
          <code>--enable-mods-shared</code> seçeneğine benzer. Yani bu
          modüller <program>httpd</program> çalıştırılır çalıştırılmaz etkin
          olurlar. Yüklenmeleri için <directive
          module="mod_so">LoadModule</directive> yönergesine ihtiyaçları
          yoktur.</dd>

        <dt><code>--enable-modules=<var>MODULE-LIST</var></code></dt>
        <dd>Bu seçenek <code>--enable-mods-shared</code> gibi davranır ve ek
          olarak belirtilen modülleri devingen olarak ilintiler.Özel
          <code>none</code> anahtar sözcüğü tüm modüllerin derlenmesini iptal
          eder.</dd>

        <dt><code>--enable-v4-mapped</code></dt>
        <dd>IPv6 soketlierinin IPv4 bağlantılar üzerinde kullanılması mümkün
          olur.</dd>

        <dt><code>--with-port=<var>port</var></code></dt>
        <dd>Bu seçenek <program>httpd</program>'nin dinleyeceği portu
          belirler. Bu port <code>httpd.conf</code> yapılandırma dosyası
          üretilirken kullanılır. 80. port öntanımlıdır.</dd>

        <dt><code>--with-program-name</code></dt>
        <dd>Öntanımlı olan <code>httpd</code> yerine başka bir çalıştırabilir
          ismi tanımlar.</dd>
      </dl>
    </section>
  </section>

  <section id="packages"><title>Seçimlik paketler</title>
    <p>Buradaki seçenekler seçimlik paketleri tanımlamak için kullanılır.</p>

    <section id="generalpackages"><title>Genel sözdizimi</title>
      <p>Bir seçimlik paketi tanımlamak için genellikle şöyle bir sözdizimi
        kullanılır:</p>

      <dl>
        <dt><code>--with-<var>paket</var>[=<var>değer</var>]</code></dt>
        <dd><code><var>paket</var></code> paketi kullanılır. Öntanımlı
          <code><var>değer</var></code> <code>yes</code>’tir.</dd>

        <dt><code>--without-<var>paket</var></code></dt>
        <dd><code><var>paket</var></code> paketi kullanılmaz. Öntanımlı
          <code><var>değer</var></code> <code>no</code>’dur. Bu seçenek
          <code>autoconf</code> tarafından sağlanmıştır ve Apache HTTP
          Sunucusu için pek yararlı değildir.</dd>
      </dl>
    </section>

    <!-- options not known are passed to packages?
    are there other important options for packages? -->

    <section id="packageopt"><title>Özel paketler</title>
      <dl>
        <dt><code>--with-apr=<var>dizin</var>|<var>dosya</var></code></dt>
        <dd><glossary ref="apr">Apache Taşınabilir Arayüzü</glossary> (APR)
          httpd kaynak paketinin bir parçası olup HTTP Sunucu ile birlikte
          derlenir. Eğer kendi kurulu APR’nizi kullanmak isterseniz bunu
          <code>configure</code> betiğine <code>apr-config</code> betiğinin
          yolunu belirterek ifade edebilirsiniz. Kurulu APR için bid dizin,
          dosya ismi veya mutlak dosya yolu belirtebilirsiniz.
          <code>apr-config</code> ya belirttiğiniz dizinde ya da
          <code>bin</code> alt dizininde bulunmalıdır.</dd>

        <dt><code>--with-apr-util=<var>dizin</var>|<var>dosya</var></code></dt>
        <dd>Apache Taşınabilir Arayüzü Araçları (APU) httpd kaynak paketinin
          bir parçası olup HTTP Sunucu ile birlikte derlenir. Eğer kendi
          kurulu APU’nuzu kullanmak isterseniz bunu <code>configure</code>
          betiğine <code>apu-config</code> betiğinin yolunu belirterek ifade
          edebilirsiniz. Kurulu APR için bir dizin, dosya ismi veya mutlak
          dosya yolu belirtebilirsiniz. <code>apr-config</code> ya
          belirttiğiniz dizinde ya da <code>bin</code> alt dizininde
          bulunmalıdır.</dd>

        <dt><code>--with-ssl=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd><module>mod_ssl</module> modülü etkinse <code>configure</code>
          betiği kurulu bir OpenSSL arayacaktır. Kendi SSL/TLS kurulumunuzun
          yolunu bu seçenekle belirtebilirsiniz.</dd>

        <dt><code>--with-z=<var>dizin</var></code></dt>
        <dd>Yapılandırmanız gerektirdiği takdirde (örneğin,
          <module>mod_deflate</module> etkinse) <code>configure</code> betiği
          kurulu <code>zlib</code> kütüphanesinin yerini tespit etmeye
          çalışacaktır. Kendi sıkıştırma kütüphanenizin yerini bu seçenekle
          belirtebilirsiniz.</dd>
      </dl>

      <p>Apache HTTP Sunucusunun çeşitli bölümleri,
        <module>mod_authn_dbm</module> modülü ve <module>mod_rewrite</module>
        modülünün <directive module="mod_rewrite">RewriteMap</directive>
        yönergesi bilgilere erişimi hızlandırmak için basit anahtar/değer
        veritabanları kullanırlar. SDBM, APU içinde mevcut olduğundan bu
        veritabanı her zaman kullanılabilir durumdadır. Eğer başka veritabanı
        türleri kullanmak isterseniz aşağıdaki seçeneklerle bunları etkin
        kılabilirsiniz:</p>

      <dl>
        <dt><code>--with-gdbm[=<var>dizin-yolu</var>]</code></dt>
        <dd>Bir <code><var>dizin-yolu</var></code> belirtilmemişse
          <code>configure</code> betiği GNU DBM kurulumunun kütüphanelerini ve
          başlık dosyalarını bulunması olası yerlerde arar.  Bir
          <code><var>dizin-yolu</var></code> belirtilmişse
          <code>configure</code> betiği kurulumun kütüphanelerini
          <code><var>dizin-yolu</var>/lib</code> altında, başlık dosyalarını
          ise <code><var>dizin-yolu</var>/include</code> altında arayacaktır.
          Bundan başka, başlık ve kütüphane dosyalarının bulundukları yerler
          iki nokta imi ile ayrılarak <code><var>dizin-yolu</var></code>
          olarak belirtilebilir.</dd>

        <dt><code>--with-ndbm[=<var>dizin-yolu</var>]</code></dt>
        <dd>New DBM kurulumunu araştırması dışında <code>--with-gdbm</code>
          seçeneği gibidir.</dd>

        <dt><code>--with-berkeley-db[=<var>dizin-yolu</var>]</code></dt>
        <dd>Berkeley DB kurulumunu araştırması dışında
          <code>--with-gdbm</code> seçeneği gibidir.</dd>
      </dl>

      <note><title>Bilginize</title>
        <p>DBM seçenekleri APU tarafından sağlanmış olup onun yapılandırma
          betiğine aktarılır. Bu seçenekler <code>--with-apr-util</code>
          seçeneği ile tanımlanmış bir kurulu APU varsa kullanışlı olur.</p>
        <p>HTTP sunucunuz ile birlikte birden fazla DBM gerçeklenimi
          kullanabilirsiniz. Kullanılacak DBM türünü her zaman çalışma anı
          yapılandırmanızla yapılandırabilirsiniz.</p>
      </note>
    </section>
  </section>

  <section id="supportopt"><title>Destek programları için seçenekler</title>
    <dl>
      <dt><code>--enable-static-support</code></dt>
      <dd>Destek programlarını durağan ilintili olarak derler. Yani
        çalıştırılabilirin kullandığı bütün kütüphaneler kodla
        bütünleştirilir. Bu seçenek belirtilmedikçe destek programları daima
        devingen ilintili olarak derlenir.</dd>

      <dt><code>--enable-suexec</code></dt>
      <dd>Çatallanan sürecin kullanıcı ve grup kimliklerinin
        değiştirilebilmesini sağlayan <program>suexec</program> programının
        kullanımını etkinleştirir. <strong>Sunucunuz üzerinde suid biti
        etkinleştirilmiş bir program çalıştırmanın sistem güvenliğinde
        yaratacağı sorunlar hakkında bir fikriniz yoksa bu seçeneği
        etkinleştirmeyin</strong>. <program>suexec</program> yapılandırma
        seçenekleri <a href="#suexec">aşağıda</a> açıklanmıştır.</dd>
    </dl>

    <p>Tek bir destek programını aşağıdaki seçenekleri kullanarak bir durağan
      ilintili çalıştırılabilir olarak derleyebilirsiniz:</p>

    <dl>
      <dt><code>--enable-static-ab</code></dt>
      <dd><program>ab</program> programının durağan ilintili sürümü
        derlenir.</dd>

      <!-- missing documentation for chechgid -->
      <dt><code>--enable-static-checkgid</code></dt>
      <dd><code>checkgid</code> programının durağan ilintili sürümü
        derlenir.</dd>

      <dt><code>--enable-static-htdbm</code></dt>
      <dd><program>htdbm</program> programının durağan ilintili sürümü
        derlenir.</dd>

      <dt><code>--enable-static-htdigest</code></dt>
      <dd><program>htdigest</program> programının durağan ilintili sürümü
        derlenir.</dd>

      <dt><code>--enable-static-htpasswd</code></dt>
      <dd><program>htpasswd</program> programının durağan ilintili sürümü
        derlenir.</dd>

      <dt><code>--enable-static-logresolve</code></dt>
      <dd><program>logresolve</program> programının durağan ilintili sürümü
        derlenir.</dd>

      <dt><code>--enable-static-rotatelogs</code></dt>
      <dd><program>rotatelogs</program> programının durağan ilintili sürümü
        derlenir.</dd>
    </dl>

    <section id="suexec">
      <title><code>suexec</code> yapılandırma seçenekleri</title>

      <p>Aşağıdaki seçeneklerle <program>suexec</program> programının
        davranışı hassas bir şekilde ayarlanabilir. Daha ayrıntılı bilgi için
        <a href="suexec.html#install">suEXEC yapılandırması ve kurulumu</a>na
        bakınız.</p>

      <dl>
        <dt><code>--with-suexec-bin</code></dt>
        <dd>Bu seçenek ile <program>suexec</program> çalıştırılabilirinin yeri
          belirtilir. Öntanımlı olarak <code>--sbindir</code> ile belirtilen
          dizine kurulur (<a href="#directoryfinetuning">Kurulum dizinlerinde
          ince ayar</a> konusuna bakınız).</dd>

        <dt><code>--with-suexec-caller</code></dt>
        <dd>Bu seçenek ile <program>suexec</program>’i çalıştırabilecek
          kullanıcı belirtilir. Normalde <program>httpd</program> programını
          çalıştıran kullanıcı olmalıdır.</dd>

        <dt><code>--with-suexec-docroot</code></dt>
        <dd>Bu seçenek ile <program>suexec</program>'e erişebilecek
          çalıştırılabilirlerin altında bulunacağı dizin belirtilir.
          <code>--datadir/htdocs</code> öntanımlıdır.</dd>

        <dt><code>--with-suexec-gidmin</code></dt>
        <dd><program>suexec</program> için hedef kullanıcı olmasına izin
          verilen en küçük grup kimliğini tanımlamak için kullanılır. 100
          öntanımlıdır.</dd>

        <dt><code>--with-suexec-logfile</code></dt>
        <dd><program>suexec</program> günlük dosyasının ismi belirtilir.
          Öntanımlı olarak bu dosyanın ismi <code>suexec_log</code> olup
          <code>--logfiledir</code> seçeneği ile belirtilen dizin altında
          bulunur.</dd>

        <dt><code>--with-suexec-safepath</code></dt>
        <dd><program>suexec</program> tarafından çalıştırılacak süreçlerin
          çalıştırılabilirlerinin bulunabileceği dizinleri <code>PATH</code>
          ortam değişkenine tanımlamak için kullanılır.
          <code>/usr/local/bin:/usr/bin:/bin</code> öntanımlıdır.</dd>

        <dt><code>--with-suexec-userdir</code></dt>
        <dd>Bu seçenek, kullanıcı dizinleri altında <program>suexec</program>
          tarafından çalıştırılacak süreçlerin çalıştırılabilirlerinin
          bulunabileceği alt dizini tanımlar. <program>suexec</program>
          programını (<module>mod_userdir</module> tarafından sağlanan)
          kullanıcıya özel dizinlerde  kullanmak istediğinizde bu gereklidir.
          <code>public_html</code> alt dizini öntanımlıdır.</dd>

        <dt><code>--with-suexec-uidmin</code></dt>
        <dd><program>suexec</program> için hedef kullanıcı olmasına izin
          verilen en küçük kullanıcı kimliğini tanımlamak için kullanılır.
          100 öntanımlıdır.</dd>

        <dt><code>--with-suexec-umask</code></dt>
        <dd><program>suexec</program> tarafından çalıştırılacak süreçler için
          <code>umask</code> tanımlar. Sisteminiz için geçerli ayarlar
          öntanımlıdır.</dd>
      </dl>
    </section>
  </section>
</section>

<section id="env"><title>Ortam Değişkenleri</title>
  <p><code>configure</code> betiğinin yerleri ve isimleri standartlara uygun
    olmayan kütüphaneleri ve programları bulmasını yardımcı olan veya
    <code>configure</code> betiği tarafından yapılan bazı seçimleri
    değiştirmenizi sağlayacak bazı ortam değişkenleri vardır.</p>

  <!-- are these all useful variables? -->
  <dl>
    <dt><code>CC</code></dt>
    <dd>Bu değişkenle derleme sırasında kullanılacak C derleyici komutu
      tanımlanır.</dd>

    <dt><code>CFLAGS</code></dt>
    <dd>Bu değişkenle derleme sırasında kullanılacak C derleyici seçenekleri
      tanımlanır.</dd>

    <dt><code>CPP</code></dt>
    <dd>Bu değişkenle derleme sırasında kullanılacak C önişlemci komutu
      tanımlanır.</dd>

    <dt><code>CPPFLAGS</code></dt>
    <dd>C/C++ önişlemci seçenekleri tanımlanır. Örneğin, eğer başlık
      dosyaları standart yerlerinde değil de
      <code><var>includedir</var></code> dizinindeyse bunu
      <code>-I<var>includedir</var></code> seçeneği olarak
      belirtebilirsiniz.</dd>

    <dt><code>LDFLAGS</code></dt>
    <dd>İlintileyici seçenekleri tanımlanır. Örneğin, eğer kütüphane
      dosyalarınız standart yerlerinde değil de
      <code><var>libdir</var></code> dizinindeyse bunu
      <code>-L<var>libdir</var></code> seçeneği olarak belirtebilirsiniz.</dd>
  </dl>
</section>
</manualpage>