summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/runtime/tutor
diff options
context:
space:
mode:
authorBram Moolenaar <Bram@vim.org>2008-06-25 01:02:34 +0000
committerBram Moolenaar <Bram@vim.org>2008-06-25 01:02:34 +0000
commite465af513238a0a859e719b5e188778d6283e1ee (patch)
tree46364da6660df6d0f5ecd23a4975ae602c89974c /runtime/tutor
parentfc58bdfece642d84a46f3d0b70d47f345a0a1d79 (diff)
downloadvim-git-e465af513238a0a859e719b5e188778d6283e1ee.tar.gz
updated for version 7.2a
Diffstat (limited to 'runtime/tutor')
-rw-r--r--runtime/tutor/tutor.pl.utf-8994
-rw-r--r--runtime/tutor/tutor.tr.iso9813
2 files changed, 1807 insertions, 0 deletions
diff --git a/runtime/tutor/tutor.pl.utf-8 b/runtime/tutor/tutor.pl.utf-8
new file mode 100644
index 000000000..4590c4551
--- /dev/null
+++ b/runtime/tutor/tutor.pl.utf-8
@@ -0,0 +1,994 @@
+===============================================================================
+= W i t a j w t u t o r i a l u V I M - a - Wersja 1.7. =
+===============================================================================
+
+ Vim to potężny edytor, który posiada wiele poleceń, zbyt dużo by
+ wyjaśnić je wszystkie w tym tutorialu. Ten przewodnik ma nauczyć
+ Cię posługiwać się wystarczająco wieloma komendami byś mógł łatwo
+ używać Vima jako edytora ogólnego przeznaczenia.
+
+ Czas potrzebny na ukończenie tutoriala to 25 do 30 minut i zależy
+ od tego jak wiele czasu spędzisz na eksperymentowaniu.
+
+ UWAGA:
+ Polecenia wykonywane w czasie lekcji zmodyfikują tekst. Zrób
+ wcześniej kopię tego pliku do ćwiczeń (jeśli zacząłeś komendą
+ "vimtutor" to już pracujesz na kopii).
+
+ Pamiętaj że przewodnik ten został zaprojektowany do nauki poprzez
+ ćwiczenia. Oznacza to, że musisz wykonywać polecenia by nauczyć się ich
+ prawidłowo. Jeśli będziesz jedynie czytał tekst szybko zapomnisz wiele
+ poleceń!
+
+ Teraz upewnij się, że nie masz wciśniętego CapsLocka i wciskaj j
+ tak długo dopóki Lekcja 1.1. nie wypełni całkowicie ekranu.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 1.1.: PORUSZANIE SIĘ KURSOREM
+
+ ** By wykonać ruch kursorem, wciśnij h, j, k, l jak pokazano. **
+
+ ^
+ k Wskazówka: h jest po lewej
+ < h l > l jest po prawej
+ j j wygląda jak strzałka w dół
+ v
+ 1. Poruszaj kursorem dopóki nie będziesz pewien, że pamiętasz polecenia.
+
+ 2. Trzymaj j tak długo aż będzie się powtarzał.
+ Teraz wiesz jak dojść do następnej lekcji.
+
+ 3. Używając strzałki w dół przejdź do następnej lekcji.
+
+Uwaga: Jeśli nie jesteś pewien czegoś co wpisałeś, wciśnij <ESC> by wrócić do
+ trybu Normal. Wtedy powtórz polecenie.
+
+Uwaga: Klawisze kursora także powinny działać, ale używając hjkl będziesz
+ w stanie poruszać się o wiele szybciej jak się tylko przyzwyczaisz.
+ Naprawdę!
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 1.2.: WYCHODZENIE Z VIM-a
+
+ !! UWAGA: Przed wykonaniem jakiegokolwiek polecenia przeczytaj całą lekcję.!!
+
+ 1. Wciśnij <ESC> (aby upewnić się, że jesteś w trybie Normal).
+ 2. Wpisz: :q!<ENTER>.
+ To spowoduje wyjście z edytora PORZUCAJĄC wszelkie zmiany jakie
+ zdążyłeś zrobić. Jeśli chcesz zapamiętać zmiany i wyjść
+ wpisz: :wq<ENTER>
+
+ 3. Kiedy widzisz znak zachęty powłoki wpisz komendę, żeby wrócić
+ do tutoriala. Czyli: vimtutor<ENTER>
+
+ 4. Jeśli chcesz zapamiętać polecenia, wykonaj kroki 1. do 3. aby
+ wyjść i wrócić do edytora.
+
+UWAGA: :q!<ENTER> porzuca wszelkie zmiany jakie zrobiłeś. W następnych
+ lekcjach dowiesz się jak je zapamiętywać.
+
+ 5. Przenieś kursor do lekcji 1.3.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 1.3.: EDYCJA TEKSTU - KASOWANIE
+
+ ** Wciśnij x aby usunąć znak pod kursorem. **
+
+ 1. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+ 2. By poprawić błędy, naprowadź kursor na znak do usunięcia.
+
+ 3. Wciśnij x aby usunąć niechciany znak.
+
+ 4. Powtarzaj kroki 2. do 4. dopóki zdanie nie jest poprawne.
+
+---> Kkrowa prrzeskoczyła prrzez ksiiężycc.
+
+ 5. Teraz kiedy zdanie jest poprawione przejdź do Lekcji 1.4.
+
+UWAGA: Ucz się przez ćwiczenie, nie wkuwanie.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 1.4.: EDYCJA TEKSTU - INSERT (wprowadzanie)
+
+
+ ** Wciśnij i aby wstawić tekst. **
+
+ 1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->.
+
+ 2. Aby poprawić pierwszy wiersz, ustaw kursor na pierwszym znaku PO tym
+ gdzie tekst ma być wstawiony.
+
+ 3. Wciśnij i a następnie wpisz konieczne poprawki.
+
+ 4. Po poprawieniu błędu wciśnij <ESC> by wrócić do trybu Normal.
+ Powtarzaj kroki 2. do 4. aby poprawić całe zdanie.
+
+---> W tej brkje trochę .
+---> W tej linii brakuje trochę tekstu.
+
+ 5. Kiedy czujesz się swobodnie wstawiając tekst przejdź do
+ podsumowania poniżej.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 1.5.: EDYCJA TEKSTU - APPENDING (dodawanie)
+
+
+ ** Wciśnij A by dodać tekst. **
+
+ 1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->.
+ Nie ma znaczenia, który to będzie znak.
+
+ 2. Wciśnij A i wpisz odpowiednie dodatki.
+
+ 3. Kiedy tekst został dodany, wciśnij <ESC> i wróć do trybu Normalnego.
+
+ 4. Przenieś kursor do drugiej linii oznaczonej ---> i powtórz kroki 2 i 3
+ aby poprawić zdanie.
+
+---> Brakuje tu tro
+ Brakuje tu trochę tekstu.
+---> Tu też trochę bra
+ Tu też trochę brakuje.
+
+ 5. Kiedy już utrwaliłeś ćwiczenie przejdź do lekcji 1.6.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 1.6.: EDYCJA PLIKU
+
+
+ ** Użyj :wq aby zapisać plik i wyjść. **
+
+ !! UWAGA: zanim wykonasz jakiekolwiek polecenia przeczyaj całą lekcję !!
+
+ 1. Zakończ tutorial tak jak w lekcji 1.2.: :q!
+
+ 2. W powłoce wydaj polecenie: vim tutor<ENTER>
+ "vim" jest poleceniem uruchamiającym edytor Vim. 'tutor' to nazwa pliku
+ jaki chcesz edytować. Użyj pliku jaki może zostać zmieniony.
+
+ 3. Dodaj i usuń tekst tak jak się nauczyłeś w poprzednich lekcjach.
+
+ 4. Zapisz plik ze zmianami i opuść Vima: :wq<ENTER>
+
+ 5. Uruchom ponownie vimtutor i przejdź do podsumowania lekcji.
+
+ 6. Po przeczytaniu wszystkich kroków i ich zrozumieniu: wykonaj je.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ LEKCJA 1. PODSUMOWANIE
+
+ 1. Poruszasz kursorem używając "strzałek" i klawiszy hjkl .
+ h (w lewo) j (w dół) k (do góry) l (w prawo)
+
+ 2. By wejść do Vima (z powłoki) wpisz:
+ vim NAZWA_PLIKU<ENTER>
+
+ 3. By wyjść z Vima wpisz:
+ <ESC> :q!<ENTER> by usunąc wszystkie zmiany.
+ LUB: <ESC> :wq<ENTER> by zmiany zachować.
+
+ 4. By usunąć znak pod kursorem wciśnij: x
+
+ 5. By wstawić tekst przed kursorem lub dodać:
+ i wpisz tekst <ESC> wstawi przed kursorem
+ A wpisz tekst <ESC> doda na końcu linii
+
+UWAGA: Wciśnięcie <ESC> przeniesie Cię z powrotem do trybu Normal
+ lub odwoła niechciane lub częściowo wprowadzone polecenia.
+
+Teraz możemy kontynuować i przejść do Lekcji 2.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 2.1.: POLECENIE DELETE (usuwanie)
+
+
+ ** Wpisz dw by usunąc wyraz. **
+
+ 1. Wciśnij <ESC> by upewnić się, że jesteś w trybie Normal.
+
+ 2. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+ 3. Przesuń kursor na początek wyrazu, które chcesz usunąć.
+
+ 4. Wpisz dw by usunąć wyraz.
+
+ UWAGA: Litera d pojawi się na dole ekranu. Vim czeka na wpisanie w .
+ Jeśli zobaczysz inny znak oznacza to, że wpisałeś coś źle, wciśnij
+ <ESC> i zacznij od początku.
+
+---> Jest tu parę papier wyrazów, które kamień nie należą do nożyce tego zdania.
+
+ 5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dopóki zdanie nie będzie poprawne, potem
+ przejdź do Lekcji 2.2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 2.2.: WIĘCEJ POLECEŃ USUWAJĄCYCH
+
+
+ ** Wpisz d$ aby usunąć tekst do końca linii. **
+
+ 1. Wciśnij <ESC> aby się upewnić, że jesteś w trybie Normal.
+
+ 2. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+ 3. Przenieś kursor do końca poprawnego zdania (PO pierwszej . ).
+
+ 4. Wpisz d$ aby usunąć resztę linii.
+
+---> Ktoś wpisał koniec tego zdania dwukrotnie. zdania dwukrotnie.
+
+
+ 5. Przejdź do Lekcji 2.3. by zrozumieć co się stało.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 2.3.: O OPERATORACH I RUCHACH
+
+
+ Wiele poleceń zmieniających tekst są złożone z operatora i ruchu.
+ Format dla polecenia usuwającego z operatorem d jest taki:
+
+ d ruch
+
+ Gdzie:
+ d - operator usuwania.
+ ruch - na czym polecenie będzie wykonywane (lista poniżej).
+
+ Krótka lista ruchów:
+ w - do początku następnego wyrazu WYŁĄCZAJĄC pierwszy znak.
+ e - do końca bieżącego wyrazu, WŁĄCZAJĄC ostatni znak.
+ $ - do końca linii, WŁĄCZAJĄC ostatni znak.
+
+W ten sposób wpisanie de usunie znaki od kursora do końca wyrazu.
+
+UWAGA: Wpisanie tylko ruchu w trybie Normal bez operatora przeniesie kursor
+ tak jak to określono.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 2.4.: UŻYCIE MNOŻNIKA DLA RUCHU
+
+
+ ** Wpisanie liczby przed ruchem powtarza ruch odpowiednią ilość razy. **
+
+ 1. Przenieś kursor na początek linii poniżej zaznaczonej --->.
+
+ 2. Wpisz 2w aby przenieść kursor o dwa wyrazy do przodu.
+
+ 3. Wpisz 3e aby przenieść kursor do końca trzeciego wyrazu w przód.
+
+ 4. Wpisz 0 (zero) aby przenieść kursor do początku linii.
+
+ 5. Powtórz kroki 2. i 3. z innymi liczbami.
+
+
+ ---> To jest zwykły wiersz z wyrazami po których możesz się poruszać.
+
+ 6. Przejdź do lekcji 2.5.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 2.5.: UŻYCIE MNOŻNIKA BY WIĘCEJ USUNĄĆ
+
+
+ ** Wpisanie liczby z operatorem powtarza go odpowiednią ilość razy. **
+
+ W wyżej wspomnianej kombinacji operatora usuwania i ruchu podaj mnożnik
+ przed ruchem by więcej usunąć:
+ d liczba ruch
+
+ 1. Przenieś kursor do pierwszego wyrazu KAPITALIKAMI w linii zaznaczonej --->.
+
+ 2. Wpisz 2dw aby usunąć dwa wyrazy KAPITALIKAMI.
+
+ 3. Powtarzaj kroki 1. i 2. z innymi mnożnikami aby usunąć kolejne wyrazy
+ KAPITALIKAMI jednym poleceniem
+
+---> ta ASD WE linia QWE ASDF ZXCV FG wyrazów została ERT FGH CF oczyszczona.
+
+UWAGA: Mnożnik pomiędzy operatorem d i ruchem działa podobnie do ruchu bez
+ operatora.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 2.6.: OPEROWANIE NA LINIACH
+
+
+ ** Wpisz dd aby usunąć całą linię. **
+
+ Z powodu częstości usuwania całych linii, projektanci Vi zdecydowali, że
+ będzie łatwiej wpisać dwa razy d aby usunąć linię.
+
+ 1. Przenieś kursor do drugiego zdania z wierszyka poniżej.
+ 2. Wpisz dd aby usunąć wiersz.
+ 3. Teraz przenieś się do czwartego wiersza.
+ 4. Wpisz 2dd aby usunąc dwa wiersze.
+
+---> 1) Róże są czerwone,
+---> 2) Błoto jest fajne,
+---> 3) Fiołki są niebieskie,
+---> 4) Mam samochód,
+---> 5) Zegar podaje czas,
+---> 6) Cukier jest słodki,
+---> 7) I ty też.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 2.7.: POLECENIE UNDO (cofnij)
+
+
+ ** Wciśnij u aby cofnąć skutki ostatniego polecenia.
+ U zaś, by cofnąć skutki dla całej linii. **
+
+ 1. Przenieś kursor do zdania poniżej oznaczonego ---> i umieść go na
+ pierwszym błędzie.
+ 2. Wpisz x aby usunąć pierwszy niechciany znak.
+ 3. Teraz wciśnij u aby cofnąć skutki ostatniego polecenia.
+ 4. Tym razem popraw wszystkie błędy w linii używając polecenia x .
+ 5. Teraz wciśnij wielkie U aby przywrócić linię do oryginalnego stanu.
+ 6. Teraz wciśnij u kilka razy by cofnąć U i poprzednie polecenia.
+ 7. Teraz wpisz CTRL-R (trzymaj równocześnie wciśnięte klawisze CTRL i R)
+ kilka razy, by cofnąć cofnięcia.
+
+---> Poopraw blędyyy w teej liniii i zaamiień je prrzez coofnij.
+
+ 8. To są bardzo pożyteczne polecenia.
+
+ Przejdź teraz do podsumowania Lekcji 2.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ LEKCJA 2. PODSUMOWANIE
+
+
+ 1. By usunąć znaki od kursora do następnego wyrazu wpisz: dw
+ 2. By usunąć znaki od kursora do końca linii wpisz: d$
+ 3. By usunąć całą linię: dd
+ 4. By powtórzyć ruch poprzedź go liczbą: 2w
+ 5. Format polecenia zmiany to:
+ operator [liczba] ruch
+ gdzie:
+ operator - to co trzeba zrobić (np. d dla usuwania)
+ [liczba] - opcjonalne, ile razy powtórzyć ruch
+ ruch - przenosi nad tekstem do operowania, takim jak w (wyraz),
+ $ (do końca linii), etc.
+
+ 6. By przejść do początku linii użyj zera: 0
+ 7. By cofnąć poprzednie polecenie, wpisz: u (małe u)
+ By cofnąć wszystkie zmiany w linii wpisz: U (wielkie U)
+ By cofnąć cofnięcia wpisz: CTRL-R
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 3.1.: POLECENIE PUT (wstaw)
+
+
+ ** Wpisz p by wstawić ostatnie usunięcia za kursorem. **
+
+ 1. Przenieś kursor do pierwszej linii ---> poniżej.
+
+ 2. Wpisz dd aby usunąć linię i przechować ją w rejestrze Vima.
+
+ 3. Przenieś kursor do linii c), POWYŻEJ tej gdzie usunięta linia powinna
+ się znajdować.
+
+ 4. Wciśnij p by wstawić linię poniżej kursora.
+
+ 5. Powtarzaj kroki 2. do 4. aż znajdą się w odpowiednim porządku.
+
+---> d) Jak dwa aniołki.
+---> b) Na dole fiołki,
+---> c) A my się kochamy,
+---> a) Na górze róże,
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 3.2.: POLECENIE REPLACE (zastąp)
+
+
+ ** Wpisz rx aby zastąpić znak pod kursorem na x . **
+
+ 1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->
+
+ 2. Ustaw kursor na pierwszym błędzie.
+
+ 3. Wpisz r a potem znak jaki powinien go zastąpić.
+
+ 4. Powtarzaj kroki 2. i 3. dopóki pierwsza linia nie będzie taka jak druga.
+
+---> Kjedy ten wiersz bił wstókiwany ktoś wciznął perę złych klawirzy!
+---> Kiedy ten wiersz był wstukiwany ktoś wcisnął parę złych klawiszy!
+
+ 5. Teraz czas na Lekcję 3.3.
+
+
+UWAGA: Pamiętaj by uczyć się ćwicząc, a nie pamięciowo.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 3.3.: OPERATOR CHANGE (zmień)
+
+ ** By zmienić do końca wyrazu wpisz ce . **
+
+ 1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->.
+
+ 2. Umieść kursor na u w lunos.
+
+ 3. Wpisz ce i popraw wyraz (w tym wypadku wstaw inia ).
+
+ 4. Wciśnij <ESC> i przejdź do następnej planowanej zmiany.
+
+ 5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dopóki pierwsze zdanie nie będzie takie same
+ jak drugie.
+
+---> Ta lunos ma pire słów, które tżina zbnic użifajonc pcmazu zmień.
+---> Ta linia ma parę słów, które trzeba zmienić używając polecenia zmień.
+
+ Zauważ, że ce nie tylko zamienia wyraz, ale także zmienia tryb na
+ Insert (wprowadzanie).
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 3.4.: WIĘCEJ ZMIAN UŻYWAJĄC c
+
+
+ ** Polecenie change używa takich samych ruchów jak delete. **
+
+ 1. Operator change działa tak samo jak delete. Format wygląda tak:
+
+ c [liczba] ruch
+
+ 2. Ruchy są także takie same, np.: w (wyraz), $ (koniec linii), etc.
+
+ 3. Przenieś się do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->
+
+ 4. Ustaw kursor na pierwszym błędzie.
+
+ 5. Wpisz c$ , popraw koniec wiersza i wciśnij <ESC>.
+
+---> Koniec tego wiersza musi być poprawiony aby wyglądał tak jak drugi.
+---> Koniec tego wiersza musi być poprawiony używając polecenia c$ .
+
+UWAGA: Możesz używać <BS> aby poprawiać błędy w czasie pisania.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ LEKCJA 3. PODSUMOWANIE
+
+
+ 1. Aby wstawić tekst, który został wcześniej usunięty wciśnij p . To
+ polecenie wstawia skasowany tekst PO kursorze (jeśli cała linia
+ została usunięta, zostanie ona umieszczona w linii poniżej kursora).
+
+ 2. By zamienić znak pod kursorem wciśnij r a potem znak, który ma zastąpić
+ oryginalny.
+
+ 3. Operator change pozwala Ci na zastąpienie od kursora do miejsca gdzie
+ zabrałby cię ruch. Np. wpisz ce aby zamienić tekst od kursora do końca
+ wyrazu, c$ aby zmienić tekst do końca linii.
+
+ 4. Format do polecenia change (zmień):
+
+ c [liczba] obiekt
+
+ Teraz przejdź do następnej lekcji.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 4.1.: POŁOŻENIE KURSORA ORAZ STATUS PLIKU
+
+ ** Naciśnij CTRL-G aby zobaczyć swoje położenie w pliku i status
+ pliku. Naciśnij G aby przejść do linii w pliku. **
+
+ UWAGA: Przeczytaj całą lekcję zanim wykonasz jakieś polecenia!!!
+
+ 1. Przytrzymaj klawisz CTRL i wciśnij g . Używamy notacji CTRL-G.
+ Na dole strony pojawi się pasek statusu z nazwą pliku i pozycją w pliku.
+ Zapamiętaj numer linii dla potrzeb kroku 3.
+
+UWAGA: Możesz też zobaczyć pozycję kursora w prawym, dolnym rogu ekranu.
+ Dzieje się tak kiedy ustawiona jest opcja 'ruler' (wyjaśnione w lekcji 6.).
+
+ 2. Wciśnij G aby przejść na koniec pliku.
+ Wciśnij gg aby przejść do początku pliku.
+
+ 3. Wpisz numer linii, w której byłeś a potem G . To przeniesie cię
+ z powrotem do linii, w której byłeś kiedy wcisnąłeś CTRL-G.
+
+ 4. Jeśli czujesz się wystarczająco pewnie, wykonaj kroki 1-3.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 4.2.: POLECENIE SZUKAJ
+
+
+ ** Wpisz / a następnie wyrażenie aby je znaleźć. **
+
+ 1. W trybie Normal wpisz / . Zauważ, że znak ten, oraz kursor pojawią
+ się na dole ekranu tak samo jak polecenie : .
+
+ 2. Teraz wpisz błond<ENTER> . To jest słowo, którego chcesz szukać.
+
+ 3. By szukać tej samej frazy ponownie, po prostu wciśnij n .
+ Aby szukać tej frazy w przeciwnym, kierunku wciśnij N .
+
+ 4. Jeśli chcesz szukać frazy do tyłu, użyj polecenia ? zamiast / .
+
+ 5. Aby wrócić gdzie byłeś wciśnij CTRL-O. Powtarzaj by wrócić dalej. CTRL-I
+ idzie do przodu.
+
+Uwaga: 'błond' to nie jest metoda by przeliterować błąd; 'błond' to błąd.
+Uwaga: Kiedy szukanie osiągnie koniec pliku będzie kontynuowało od początku
+ o ile opcja 'wrapscan' nie została przestawiona.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 4.3.: W POSZUKIWANIU PARUJĄCYCH NAWIASÓW
+
+
+ ** Wpisz % by znaleźć parujący ), ], lub } . **
+
+ 1. Umieść kursor na którymś z (, [, lub { w linii poniżej oznaczonej --->.
+
+ 2. Teraz wpisz znak % .
+
+ 3. Kursor powinien się znaleźć na parującym nawiasie.
+
+ 4. Wciśnij % aby przenieść kursor z powrotem do parującego nawiasu.
+
+ 5. Przenieś kursor do innego (,),[,],{ lub } i zobacz co robi % .
+
+---> To ( jest linia testowa z (, [, ] i {, } . ))
+
+Uwaga: Ta funkcja jest bardzo użyteczna w debuggowaniu programu
+ z niesparowanymi nawiasami!
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 4.4.: POLECENIE SUBSTITUTE (zamiana)
+
+
+ ** Wpisz :s/stary/nowy/g aby zamienić 'stary' na 'nowy'. **
+
+ 1. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+ 2. Wpisz :s/czaas/czas<ENTER> . Zauważ, że to polecenie zmienia
+ tylko pierwsze wystąpienie 'czaas' w linii.
+
+ 3. Teraz wpisz :s/czaas/czas/g . Dodane g oznacza zamianę (substytucję)
+ globalnie w całej linii. Zmienia wszystkie wystąpienia 'czaas' w linii.
+
+---> Najlepszy czaas na zobaczenie najładniejszych kwiatów to czaas wiosny.
+
+ 4. Aby zmienić wszystkie wystąpienia łańcucha znaków pomiędzy dwoma liniami,
+ wpisz: :#,#s/stare/nowe/g gdzie #,# są numerami linii ograniczających
+ region gdzie ma nastąpić zamiana.
+ wpisz :%s/stare/nowe/g by zmienić wszystkie wystąpienia w całym pliku.
+ wpisz :%s/stare/nowe/gc by zmienić wszystkie wystąpienia w całym
+ pliku, prosząc o potwierdzenie za każdym razem
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ LEKCJA 4. PODSUMOWANIE
+
+ 1. CTRL-G pokaże Twoją pozycję w pliku i status pliku. SHIFT-G przenosi
+ cię do końca pliku.
+ G przenosi do końca pliku.
+ liczba G przenosi do linii [liczba].
+ gg przenosi do pierwszej linii.
+
+ 2. Wpisanie / a następnie łańcucha znaków szuka łańcucha DO PRZODU.
+ Wpisanie ? a następnie łańcucha znaków szuka łańcucha DO TYŁU.
+ Po wyszukiwaniu wciśnij n by znaleźć następne wystąpienie szukanej
+ frazy tym samym kierunku lub N by szukać w kierunku przeciwnym.
+ CTRL-O przenosi do starszych pozycji, CTRL-I do nowszych.
+
+ 3. Wpisanie % gdy kursor znajduje się na (,),[,],{, lub } lokalizuje
+ parujący znak.
+
+ 4. By zamienić pierwszy stary na nowy w linii wpisz :s/stary/nowy
+ By zamienić wszystkie stary na nowy w linii wpisz :s/stary/nowy/g
+ By zamienić frazy pomiędzy dwoma liniami # wpisz :#,#s/stary/nowy/g
+ By zamienić wszystkie wystąpienia w pliku wpisz :%s/stary/nowy/g
+ By Vim prosił Cię o potwierdzenie dodaj 'c' :%s/stary/nowy/gc
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 5.1.: JAK WYKONAĆ POLECENIA ZEWNĘTRZNE
+
+
+ ** Wpisz :! a następnie zewnętrzne polecenie by je wykonać. **
+
+ 1. Wpisz znajome polecenie : by ustawić kursor na dole ekranu. To pozwala
+ na wprowadzenie komendy linii poleceń.
+
+ 2. Teraz wstaw ! (wykrzyknik). To umożliwi Ci wykonanie dowolnego
+ zewnętrznego polecenia powłoki.
+
+ 3. Jako przykład wpisz ls za ! a następnie wciśnij <ENTER>. To polecenie
+ pokaże spis plików w Twoim katalogu, tak jakbyś był przy znaku zachęty
+ powłoki. Możesz też użyć :!dir jeśli ls nie działa.
+
+Uwaga: W ten sposób można wykonać wszystkie polecenia powłoki.
+Uwaga: Wszystkie polecenia : muszą być zakończone <ENTER>.
+ Od tego momentu nie zawsze będziemy o tym wspominać.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 5.2.: WIĘCEJ O ZAPISYWANIU PLIKÓW
+
+
+ ** By zachować zmiany w tekści wpisz :w NAZWA_PLIKU . **
+
+ 1. Wpisz :!dir lub :!ls by zobaczyć spis plików w katalogu.
+ Już wiesz, że musisz wcisnąć <ENTER> po tym.
+
+ 2. Wybierz nazwę pliku jaka jeszcze nie istnieje, np. TEST.
+
+ 3. Teraz wpisz: :w TEST (gdzie TEST jest nazwą pliku jaką wybrałeś.)
+
+ 4. To polecenie zapamięta cały plik (Vim Tutor) pod nazwą TEST.
+ By to sprawdzić wpisz :!dir lub :!ls , żeby znowu zobaczyć listę plików.
+
+Uwaga: Zauważ, że gdybyś teraz wyszedł z Vima, a następnie wszedł ponownie
+ poleceniem vim TEST , plik byłby dokładną kopią tutoriala kiedy go
+ zapisywałeś.
+
+ 5. Teraz usuń plik wpisując (MS-DOS): :!del TEST
+ lub (Unix): :!rm TEST
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 5.3.: WYBRANIE TEKSTU DO ZAPISU
+
+
+ ** By zachować część pliku wpisz v ruch :w NAZWA_PLIKU **
+
+ 1. Przenieś kursor do tego wiersza.
+
+ 2. Wciśnij v i przenieś kursor do punktu 5. Zauważ, że tekst został
+ podświetlony.
+
+ 3. Wciśnij znak : . Na dole ekranu pojawi się :'<,'> .
+
+ 4. Wpisz w TEST , gdzie TEST to nazwa pliku, który jeszcze nie istnieje.
+ Upewnij się, że widzisz :'<,'>w TEST zanim wciśniesz Enter.
+
+ 5. Vim zapisze wybrane linie do pliku TEST. Użyj :!dir lub :!ls , żeby to
+ zobaczyć. Jeszcze go nie usuwaj! Użyjemy go w następnej lekcji.
+
+UWAGA: Wciśnięcie v zaczyna tryb Wizualny. Możesz poruszać kursorem by
+ zmienić rozmiary zaznaczenia. Możesz też użyć operatora by zrobić coś
+ z tekstem. Na przykład d usuwa tekst.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 5.4.: WSTAWIANIE I ŁĄCZENIE PLIKÓW
+
+
+ ** By wstawić zawartość pliku wpisz :r NAZWA_PLIKU **
+
+ 1. Umieść kursor tuż powyżej tej linii.
+
+UWAGA: Po wykonaniu kroku 2. zobaczysz tekst z Lekcji 5.3. Potem przejdź
+ do DOŁU by zobaczyć ponownie tę lekcję.
+
+ 2. Teraz wczytaj plik TEST używając polecenia :r TEST , gdzie TEST
+ jest nazwą pliku.
+ Wczytany plik jest umieszczony poniżej linii z kursorem.
+
+ 3. By sprawdzić czy plik został wczytany cofnij kursor i zobacz, że
+ teraz są dwie kopie Lekcji 5.3., oryginał i kopia z pliku.
+
+UWAGA: Możesz też wczytać wyjście zewnętrznego polecenia. Na przykład
+ :r !ls wczytuje wyjście polecenia ls i umieszcza je pod poniżej
+ kursora.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ LEKCJA 5. PODSUMOWANIE
+
+
+ 1. :!polecenie wykonuje polecenie zewnętrzne.
+
+ Użytecznymi przykładami są:
+
+ :!dir - pokazuje spis plików w katalogu.
+
+ :!rm NAZWA_PLIKU - usuwa plik NAZWA_PLIKU.
+
+ 2. :w NAZWA_PLIKU zapisuje obecny plik Vima na dysk z nazwą NAZWA_PLIKU.
+
+ 3. v ruch :w NAZWA_PLIKU zapisuje Wizualnie wybrane linie do NAZWA_PLIKU.
+
+ 4. :r NAZWA_PLIKU wczytuje z dysku plik NAZWA_PLIKU i wstawia go do
+ bieżącego pliku poniżej kursora.
+
+ 5. :r !dir wczytuje wyjście polecenia dir i umieszcza je poniżej kursora.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 6.1.: POLECENIE OPEN (otwórz)
+
+
+ ** Wpisz o by otworzyć linię poniżej kursora i przenieść się do
+ trybu Insert (wprowadzanie). **
+
+ 1. Przenieś kursor do linii poniżej oznaczonej --->.
+
+ 2. Wpisz o (małe) by otworzyć linię PONIŻEJ kursora i przenieść się
+ do trybu Insert (wprowadzanie).
+
+ 3. Wpisz trochę tekstu i wciśnij <ESC> by wyjść z trybu Insert (wprowadzanie).
+
+---> Po wciśnięciu o kursor znajdzie się w otwartej linii w trybie Insert.
+
+ 4. By otworzyć linię POWYŻEJ kursora wciśnij wielkie O zamiast małego
+ o . Wypróbuj to na linii poniżej.
+
+---> Otwórz linię powyżej wciskając SHIFT-O gdy kursor będzie na tej linii.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 6.2.: POLECENIE APPEND (dodaj)
+
+
+ ** Wpisz a by dodać tekst ZA kursorem. **
+
+ 1. Przenieś kursor do początku pierwszej linii poniżej oznaczonej --->
+
+ 2. Wciskaj e dopóki kursor nie będzie na końcu li .
+
+ 3. Wpisz a (małe) aby dodać tekst ZA znakiem pod kursorem.
+
+ 4. Dokończ wyraz tak jak w linii poniżej. Wciśnij <ESC> aby opuścić tryb
+ Insert.
+
+ 5. Użyj e by przejść do kolejnego niedokończonego wyrazu i powtarzaj kroki
+ 3. i 4.
+
+---> Ta li poz Ci ćwi dodaw teks do koń lin
+---> Ta linia pozwoli Ci ćwiczyć dodawanie tekstu do końca linii.
+
+Uwaga: a , i oraz A prowadzą do trybu Insert, jedyną różnicą jest miejsce
+ gdzie nowe znaki będą dodawane.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 6.3.: INNA WERSJA REPLACE (zamiana)
+
+
+ ** Wpisz wielkie R by zamienić więcej niż jeden znak. **
+
+ 1. Przenieś kursor do pierwszej linii poniżej oznaczonej --->. Przenieś
+ kursor do pierwszego xxx .
+
+ 2. Wciśnij R i wpisz numer poniżej w drugiej linii, tak, że zastąpi on
+ xxx.
+
+ 3. Wciśnij <ESC> by opuścić tryb Replace. Zauważ, że reszta linii pozostaje
+ niezmieniona.
+
+ 5. Powtarzaj kroki by wymienić wszystkie xxx.
+
+---> Dodanie 123 do xxx daje xxx.
+---> Dodanie 123 do 456 daje 579.
+
+UWAGA: Tryb Replace jest jak tryb Insert, ale każdy znak usuwa istniejący
+ znak.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 6.4.: KOPIOWANIE I WKLEJANIE TEKSTU
+
+
+ ** użyj operatora y aby skopiować tekst i p aby go wkleić **
+
+ 1. Przejdź do linii oznaczonej ---> i umieść kursor za "a)".
+
+ 2. Wejdź w tryb Visual v i przenieś kursor na początek "pierwszy".
+
+ 3. Wciśnij y aby yankować (kopiować) podświetlony tekst.
+
+ 4. Przenieś kursor do końca następnej linii: j$
+
+ 5. Wciśnij p aby wpakować (paste) tekst. Dodaj: a drugi<ESC> .
+
+ 6. Użyj trybu Wizualnego aby wybrać " element.", yankuj go y , przejdź do
+ końca następnej linii j$ i upakuj tam tekst z p .
+
+---> a) to jest pierwszy element.
+ b)
+Uwaga: możesz użyć y jako operatora; yw kopiuje jeden wyraz.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 6.5.: USTAWIANIE OPCJI
+
+
+** Ustawianie opcji tak by szukaj lub substytucja ignorowały wielkość liter **
+
+ 1. Szukaj 'ignore' wpisując: /ignore<ENTER>
+ Powtórz szukanie kilka razy naciskając klawisz n .
+
+ 2. Ustaw opcję 'ic' (Ignore case -- ignoruj wielkość liter) poprzez
+ wpisanie: :set ic
+
+ 3. Teraz szukaj 'ignore' ponownie wciskając: n
+ Zauważ, że Ignore i IGNORE także są teraz znalezione.
+
+ 4. Ustaw opcje 'hlsearch' i 'incsearch': :set hls is
+
+ 5. Teraz wprowadź polecenie szukaj ponownie i zobacz co się zdarzy:
+ /ignore<ENTER>
+
+ 6. Aby wyłączyć ignorowanie wielkości liter: :set noic
+
+Uwaga: Aby usunąć podświetlanie dopasowań wpisz: :nohlsearch
+Uwaga: Aby ignorować wielkość liter dla jednego wyszukiwania: /ignore\c<ENTER>
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ LEKCJA 6. PODSUMOWANIE
+
+
+ 1. Wpisanie o otwiera linię PONIŻEJ kursora.
+ Wpisanie O otwiera linię POWYŻEJ kursora.
+
+ 2. Wpisanie a by wstawić tekst ZA znakiem na, którym jest kursor.
+ Wpisanie A dodaje tekst na końcu linii.
+
+ 3. Polecenie e przenosi do końca wyrazu.
+ 4. Operator y yankuje (kopiuje) tekst, p pakuje (wkleja, paste) go.
+ 5. Wpisanie wielkiego R wprowadza w tryb Replace (zamiana) dopóki
+ nie zostanie wciśnięty <ESC>.
+ 6. Wpisanie ":set xxx" ustawia opcję "xxx". Nietkóre opcje:
+ 'ic' 'ignorecase' ignoruj wielkość znaków
+ 'is' 'incsearch' pokaż częściowe dopasowania
+ 'hls' 'hlsearch' podświetl wszystkie dopasowania
+ Możesz użyć zarówno długiej jak i krótkiej formy.
+ 7. Dodaj "no" aby wyłączyć opcję: :set noic
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ LEKCJA 7.1. JAK UZYSKAĆ POMOC
+
+ ** Użycie systemu pomocy on-line **
+
+ Vim posiada bardzo dobry system pomocy on-line. By zacząć spróbuj jednej
+ z trzech możliwości:
+ - wciśnij klawisz <HELP> (jeśli taki masz)
+ - wciśnij klawisz <F1> (jeśli taki masz)
+ - wpisz :help<ENTER>
+
+ Przeczytaj tekst w oknie pomocy aby dowiedzieć się jak działa pomoc.
+ wpisz CTRL-W CTRL-W aby przeskoczyć z jednego okna do innego
+ wpisz :q<ENTER> aby zamknąć okno pomocy.
+
+ Możesz też znaleźć pomoc na każdy temat podając argument polecenia ":help".
+ Spróbuj tych (nie zapomnij wcisnąć <ENTER>):
+
+ :help w
+ :help c_CTRL-D
+ :help insert-index
+ :help user-manual
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ LEKCJA 7.2. TWORZENIE SKRYPTU STARTOWEGO
+
+ ** Włącz możliwości Vima **
+
+ Vim ma o wiele więcej możliwości niż Vi, ale większość z nich jest domyślnie
+ wyłączona. Jeśli chcesz włączyć te możliwości na starcie musisz utworzyć
+ plik "vimrc".
+
+ 1. Początek edycji pliku "vimrc" zależy od Twojego systemu:
+ :edit ~/.vimrc dla Uniksa
+ :edit $VIM/_vimrc dla MS-Windows
+ 2. Teraz wczytaj przykładowy plik "vimrc":
+ :read $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim
+ 3. Zapisz plik:
+ :w
+
+ Następnym razem gdy zaczniesz pracę w Vimie będzie on używać podświetlania
+ składni. Możesz dodać wszystkie swoje ulubione ustawienia do tego pliku
+ "vimrc".
+ Aby uzyskać więcej informacji wpisz :help vimrc-intro
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 7.3.: UZUPEŁNIANIE
+
+
+ ** Uzupełnianie linii poleceń z CTRL-D i <TAB> **
+
+ 1. Upewnij się, że Vim nie jest w trybie kompatybilności: :set nocp
+
+ 2. Zerknij jakie pliki są w bieżącm katalogu: :!ls lub :!dir
+
+ 3. Wpisz początek polecenia: :e
+
+ 4. Wciśnij CTRL-D i Vim pokaże listę poleceń jakie zaczynają się na "e".
+
+ 5. Wciśnij <TAB> i Vim uzupełni polecenie do ":edit".
+
+ 6. Dodaj spację i zacznij wpisywać nazwę istniejącego pliku: :edit FIL
+
+ 7. Wciśnij <TAB>. Vim uzupełni nazwę (jeśli jest niepowtarzalna).
+
+UWAGA: Uzupełnianie działa dla wielu poleceń. Spróbuj wcisnąć CTRL-D i <TAB>.
+ Użyteczne zwłaszcza przy :help .
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Lekcja 7. PODSUMOWANIE
+
+
+ 1. Wpisz :help lub wciśnij <F1> lub <Help> aby otworzyć okno pomocy.
+
+ 2. Wpisz :help cmd aby uzyskać pomoc o cmd .
+
+ 3. Wpisz CTRL-W CTRL-W aby przeskoczyć do innego okna.
+
+ 4. Wpisz :q aby zamknąć okno pomocy.
+
+ 5. Utwórz plik startowy vimrc aby zachować wybrane ustawienia.
+
+ 6. Po poleceniu : , wciśnij CTRL-D aby zobaczyć możliwe uzupełnienia.
+ Wciśnij <TAB> aby użyć jednego z nich.
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+ Tutaj się kończy tutorial Vima. Został on pomyślany tak aby dać krótki
+ przegląd jego możliwości, wystarczający byś mógł go używać. Jest on
+ daleki od kompletności ponieważ Vim ma o wiele, wiele więcej poleceń.
+
+ Dla dalszej nauki rekomendujemy książkę:
+ Vim - Vi Improved - autor Steve Oualline
+ Wydawca: New Riders
+ Pierwsza ksiązka całkowicie poświęcona Vimowi. Użyteczna zwłaszcza dla
+ początkujących. Zawiera wiele przykładów i ilustracji.
+ Zobacz http://iccf-holland.org./click5.html
+
+ Starsza pozycja i bardziej o Vi niż o Vimie, ale także warta
+ polecenia:
+ Learning the Vi Editor - autor Linda Lamb
+ Wydawca: O'Reilly & Associates Inc.
+ To dobra książka by dowiedzieć się niemal wszystkiego co chciałbyś zrobić
+ z Vi. Szósta edycja zawiera też informacje o Vimie.
+
+ Po polsku wydano:
+ Edytor vi. Leksykon kieszonkowy - autor Arnold Robbins
+ Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly).
+ ISBN: 83-7197-472-8
+ http://helion.pl/ksiazki/vilek.htm
+ Jest to książeczka zawierająca spis poleceń vi i jego najważniejszych
+ klonów (między innymi Vima).
+
+ Edytor vi - autorzy Linda Lamb i Arnold Robbins
+ Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly) - wg 6. ang. wydania
+ ISBN: 83-7197-539-2
+ http://helion.pl/ksiazki/viedyt.htm
+ Rozszerzona wersja Learning the Vi Editor w polskim tłumaczeniu.
+
+ Ten tutorial został napisany przez Michaela C. Pierce'a i Roberta K. Ware'a,
+ Colorado School of Mines korzystając z pomocy Charlesa Smitha,
+ Colorado State University.
+ E-mail: bware@mines.colorado.edu.
+
+ Zmodyfikowane dla Vima przez Brama Moolenaara.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+ Przetłumaczone przez Mikołaja Machowskiego,
+ Sierpień 2001,
+ rev. Marzec 2002
+ 2nd rev. Wrzesień 2004
+ 3rd rev. Marzec 2006
+ Wszelkie uwagi proszę kierować na: mikmach@wp.pl
diff --git a/runtime/tutor/tutor.tr.iso9 b/runtime/tutor/tutor.tr.iso9
new file mode 100644
index 000000000..759e57d3e
--- /dev/null
+++ b/runtime/tutor/tutor.tr.iso9
@@ -0,0 +1,813 @@
+===============================================================================
+= V I M T u t o r'a Ho Geldiniz - Srm 1.5 =
+===============================================================================
+
+ Vim, bu gibi bir eitmen ile aklanmas gereken ok fazla komut barndran,
+ olduka kuvvetli bir metin dzenleyicidir. Bu eitmen Vim'i ok amal bir
+ dzenleyici olarak kolaylkla kullanabileceiniz yeterli sayda komutu aklamak
+ iin tasarlanmtr.
+
+ Eitmeni tamamlama sresi yapacanz denemelere bal olarak 25-30
+ dakikadr.
+
+ Derslerdeki komutlar bu metini deitirecektir. zerinde almak iin
+ bu dosyann bir kopyasn aln (eer "vimtutor" uygulamasn altrdysanz
+ zaten bir kopyasn alm oldunuz).
+
+ Bu eitmenin, kullanarak retmeye ayarlandn unutmamak nemlidir. Bu u
+ anlama gelir; komutlar renmek iin doru bir ekilde altrmanz gerekir.
+ Eer sadece yazlanlar okursanz komutlar unutursunuz.
+
+ imdi Shift-Lock tularnzn basl olmadna emin olun ve Ders 1.1'in
+ ekran tamamen doldurmas iin j tuuna yeterli miktarda basn.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 1.1: MLEC HAREKET ETTRMEK
+
+ .N: Tm derslerde <ENTER> grdnz yerde bu tua basmanz gerekir.
+
+ ** mleci hareket ettirmek iin, h,j,k,l tularna gsterildii gibi basn. **
+ ^
+ k pucu: h tuu soldadr ve sola hareket eder.
+ < h l > l tuu sadadr ve saa hareket eder.
+ j j tuu aa ynl bir ok gibidir.
+ v
+ 1. Yeterli hissedinceye kadar imleci ekranda hareket ettirin.
+
+ 2. Aa tuunu (j) tekrar edene kadar basl tutun.
+---> imdi, bir sonraki derse nasl geeceinizi biliyorsunuz.
+
+ 3. Aa tuunu kullanarak, Ders 1.2'ye gein.
+ Not: Eer yazdnz bir eyden emin deilseniz, Normal kipe gemek iin <ESC> tuuna basn.
+ Daha sonra istediiniz komutu yeniden yazn.
+ Not: mle tular da ayn zamanda ie yararlar ancak hjkl tularn kullanmaya altnzda etrafta daha hzl
+ hareket edersiniz.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 1.2: VIM'E GR VE VIM'DEN IKI
+
+
+ !! NOT: Aadaki admlar yapmadan nce, bu dersi tamamen okuyun.
+
+ 1. <ESC> tuuna basn (Normal kipte olmay garantilemek iin).
+
+ 2. Yazn: :q! <ENTER>.
+
+---> Bu dzenleyicinin yaptnz deiiklikleri KAYDETMEDEN kapanmasn salar.
+ Eer yaptklarnzn kaydedilmesini istiyorsanz unu yazn:
+ :wq <ENTER>
+
+ 3. Kabuk istemcisini (shell prompt) grdnzde, sizi bu eitmene getiren
+ komutu yazn. Bu: vimtutor <ENTER> komutudur.
+ Normalde: vim tutor <ENTER> komutu kullanlr.
+---> 'vim' vim dzenleyicisine gir anlamna gelir, 'tutor' ise amak istediiniz dosyadr.
+
+ 4. Eer bu admlar ezberlediyseniz ve kendinizden eminseniz, 1'den 3'e kadar olan admlar,
+ dzenleyiciden kmak ve yeniden girmek iin uygulayn.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 1.3: METN DZENLEME - SLME
+
+
+** Normal kipteyken imlecin altndaki karakteri silmek iin x 'e basn.**
+
+ 1. mleci aada iaretlenmi (-->) satra gtrn.
+
+ 2. Hatalar dzeltmek iin, imleci silinmesi gereken karakterin zerine getirin
+
+ 3. stenmeyen karakteri silmek iin x tuuna basn.
+
+ 4. Cmle dzelene kadar 2'den 4'e kadar olan admlar tekrar edin.
+
+---> inek ayyn zzerinden attlad.
+
+ 5. imdi satr dzeldi, Ders 1.4'e gein.
+
+NOT: Bu eitmende ilerledike ezberlemeye almayn, kullanarak renin.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 1.4: METN DZENLEME - EKLEME
+
+
+ ** Normal kipteyken metin eklemek iin i 'ye basn. **
+
+ 1. mleci aadaki iaretlenmi (-->) ilk satra gtrn.
+
+ 2. lk satr ikincisinin ayns gibi yapmak iin, imleci eklenmesi gereken
+ metinden sonraki ilk karakterin zerine gtrn.
+
+ 3. i 'ye basn ve gerekli eklemeleri yapn.
+
+ 4. Her hata dzeltildiinde <ESC> tuuna basarak Normal kipe dnn.
+ Cmleyi dzeltmek iin 2'den 4'e kadar olan admlar tekrar edin.
+
+---> Bu metinde eksk.
+---> Bu metinde birey eksik.
+
+ 5. Metin ekleme almalarn yeterli gryorsanz aadaki zete gein.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ DERS 1 ZET
+
+
+ 1. mle hem ok tular hem de hjkl tular ile hareket ettirilir.
+ h (sol) j (aa) k (yukar) l (sa)
+
+ 2. (Konsoldan) Vim'e girmek in yazn: vim DOSYASM <ENTER>
+
+ 3. Tm deiiklikleri gz ard edip vimden kmak iin yazn:
+ <ESC> :q! <ENTER>
+ veya tm deiiklikleri kaydetmek iin yazn:
+ <ESC> :wq <ENTER>
+
+ 4. mlecin altndaki bir karakteri silmek iin Normal kipte x yazn.
+
+ 5. mlecin altnda metin eklemek iin Normal kipte yazn:
+ i yazlacak metin <ESC>
+
+NOT: <ESC> tuuna basmak sizi Normal kipe gtrr ya da istenmeyen tamamlanmam bir komutu
+ iptal eder.
+
+imdi Ders 2 ile devam edin.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 2.1: SLME KOMUTLARI
+
+ ** Bir kelimeyi silmek iin dw yazn.**
+
+ 1. Normal kipte olmakten emin olmak iin <ESC> tuuna basn.
+
+ 2. mleci aadaki iaretlenmi (-->) satra gtrn.
+
+ 3. mleci silinmesi gereken kelimenin bana gtrn.
+
+ 4. Kelimeyi silmek iin dw yazn.
+
+ NOT: dw harfleri siz yazdka ekrann son satrnda grlecektir.
+ Eer yanl bir eyler yazarsanz, yeniden balamak iin <ESC> tuuna basn.
+
+---> Bu satrda erez cmleye ait olmayan leblebi kelimeler var.
+
+
+ 5. Cmle dzelene kadar adm 3 ve 4' tekrar edin, daha sonra Ders 2.2'ye gidin.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 2.2: DAHA FAZLA SLME KOMUTU
+
+
+ ** Satr sonuna kadar silmek iin d$ yazn.**
+
+ 1. Normal kipte olmaktan emin olmak iin <ESC> tuuna basn.
+
+ 2. mleci aadaki iaretlenmi (-->) satra gtrn.
+
+ 3. mleci doru olan satrn sonuna gtrn. (Birinciden SONRA. )
+
+ 4. Satr sonuna kadar silmek iin d$ yazn.
+ ( d$ yazarken d'den sonra <ALT> ile beraber $ tuuna basn)
+
+---> Birileri bu satrn sonunu iki defa yazm. Birileri bu satrn sonunu iki defa yazm.
+
+ 5. Neler olduunu anlamak iin Ders 2.3'e gidin.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 2.3: KOMUTLAR VE NESNELER
+
+
+ d silme komutu iin biim aadaki gibidir:
+
+ [say] d nesne VEYA d [say] nesne
+ Burada:
+ say - komutun ka defa altrlaca (istee bal, varsaylan=1).
+ d - silme komutu
+ nesne - komutun ne ekilde alaca (aada listlendi).
+
+ Nesnelerin ksa bir listesi.
+ w - Boluu da iererek, imleten itibaren kelimenin sonuna kadar.
+ e - Boluu ERMEDEN, imleten itibaren kelimenin sonuna kadar.
+ $ - imleten satrn sonuna kadar.
+
+NOT: Serven sevenler iin, Normal kipte iken, komut olmadan sadece nesnenin kendisine basmak
+ imleci yukardaki listede olduu gibi hareket ettirecektir.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 2.4: 'KOMUT-NESNE'ye BR STSNA
+
+
+ ** Btn bir satr silmek iin dd yazn. **
+
+ Btn bir satr silme sklndan dolay, Vi tasarmclar bir satr
+ tamamen silmek iin iki d yazmann daha kolay olacana karar verdiler.
+
+ 1. mleci aadaki tmceciin ikinci satrna gtrn.
+ 2. Satr silmek iin dd yazn.
+ 3. imdi de drdnc satra gidin.
+ 4. ki satr birden silmek iin 2dd (say-komut-nesne'yi hatrlayn) yazn.
+
+ 1) Gller krmzdr,
+ 2) amur elenceli,
+ 3) Menekeler mavi,
+ 4) Bir arabam var,
+ 5) Saat bana syler,
+ 6) eker tatldr
+ 7) Ve sen de ylesin
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 2.5: GER AL KOMUTU
+
+
+ ** Son komutu geri almak iin u , btn bir satr dzeltmek iin U yazn.**
+
+ 1. mleci aadaki iaretlenmi (-->) satrdaki ilk hatann zerine gtrn.
+ 2. lk istenmeyen karakteri silmek iin x yazn.
+ 3. imdi son altrlan komutu geri almak iin u yazn.
+ 4. Bu sefer x komutunu kullanarak satrdaki tm hatalar dzeltin.
+ 5. imdi satr ilk haline evirmek iin byk U yazn.
+ 6. imdi U ve daha nceki komutlar geri almak iin birka defa u yazn.
+ 7. imdi birka defa CTRL-R (CTRL'yi basl tutarken R ye basn) yazarak geri almalar da geri aln.
+
+---> Buu satrdaki hatalar dzeltinn ve sonra koomutu geri allln.
+
+ 8. Bunlar son derece kullanl komutlardr. imdi Ders 2 zete gein.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ DERS 2 ZET
+
+
+ 1. mleten itibaren bir kelimeyi silmek iin yazn: dw
+
+ 2. mleten itibaren bir satr silmek iin yazn: d$
+
+ 3. Btn bir satr silmek iin yazn: dd
+
+ 4. Normal kipte bir komut biimi yledir:
+
+ [say] komut nesne VEYA komut [say] nesne
+ burada:
+ say - komutun ka kere tekrar edecei
+ komut - ne yaplaca, silmek iin d olduu gibi
+ nesne - komutun nasl davranaca, w (kelime), $ (satr sonu), vb gibi.
+
+ 5. nceki hareketleri geri almak iin yazn: u (kk u)
+ Bir satrdaki tm deiiklikleri geri almak iin yazn: U (byk u)
+ Geri almalar geri almak iin yazn: CTRL-R
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 3.1: KOY KOMUTU
+
+
+ ** Son yaptnz silme ilemini imleten sona geri yerletirmek iin p yazn.**
+
+ 1. mleci aadaki tmceciin ilk satrna gtrn.
+
+ 2. Satr silip Vim'in tamponuna yerletirmek iin dd yazn.
+
+ 3. mleci, silinmi satr nereye yerletirmek istiyorsanz, o satrn ZERNE gtrn.
+
+ 4. Normal kipteyken, satr yerletirmek iin p yazn.
+
+ 5. Tm satrlar doru sraya koymak iin 2'den 4'e kadar olan admlar tekrar edin.
+
+ d) Sen de rendin mi?
+ b) Menekeler mavidir,
+ c) Akl renilir,
+ a) Gller krmzdr,
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 3.2: YERLETR KOMUTU
+
+
+ ** mlecin altnda bir karakter yerletirmek iin r yazn.**
+
+ 1. mleci aadaki iaretlenmi(--->) ilk satra gtrn.
+
+ 2. mleci satrdaki ilk hatann zerine gtrn.
+
+ 3. Hatay dzeltmek iin nce r ardndan da doru karakteri yazn.
+
+ 4. lk satr dzelene kadar adm 2 ve 3' tekrar edin.
+
+---> Bu satv yazlvken, bivileri yaml tutara basm.
+---> Bu satr yazlrken, birileri yanl tulara basm.
+
+ 5. Ders 3.2'ye gein.
+
+NOT: Unutmayn, ezberleyerek deil kullanarak renin.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 3.3: DETR KOMUTU
+
+
+ ** Bir kelimenin tamamn veya parasn deitirmek iin cw yazn.
+
+ 1. mleci aadaki iaretlenmi(--->) satra gtrn.
+
+ 2. mleci "sutar" daki u'nun zerine yerletirin.
+
+ 3. nce cw ardndan doru kelimeyi girin (bu durumda 'atr'.)
+
+ 4. <ESC> tuuna basn ve bir sonraki hataya gidin (deimesi gereken ilk karakter.)
+
+ 5. lk cmle ikincisiyle ayn olana kadar adm 3 ve 4' tekrar edin.
+
+---> Bu sutar deitir komutu ile deineli gereken birka petime ieriyor.
+---> Bu satr deitir komutu ile deimesi gereken birka kelime ieriyor.
+
+cw'nin sadece kelimeyi deitirmediini, ayn zamanda sizi insert kipine gtrdne de dikkat edin.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 3.4: c'Y KULLANARAK DAHA FAZLA DETRME
+
+
+ ** Deitir komutu sil komutu ile ayn nesnelerle kullanlr.**
+
+ 1. Deitir komutu sil ile ayn yolla alr. Biim yledir:
+
+ [say] c nesne VEYA c [say] nesne
+
+ 2. Nesneler de ayn zamanda ayndr. rnein w (word), $ (satr sonu), vb. gibi.
+
+ 3. Aadaki iaretlenmi(--->) ilk satra gidin.
+
+ 4. mleci ilk hataya gtrn.
+
+ 5. Satrn geri kalan ksmn ikincisi gibi yapmak iin c$ yazn ve daha sonra <ESC> tuuna basn.
+
+---> Bu satrn sonu dzeltilmek iin biraz yardma ihtiya duyuyor.
+---> Bu satrn sonu dzeltilmek iin c$ komutu kullanlarak yardma ihtiya duyuyor.
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ DERS 3 ZET
+
+
+ 1. Silinmi olan bir metini geri yerletirmek iin p yazn. Bu silinmi metini
+ imleten hemen SONRA geri yerletirir (eer bir satr silinmise hemen imleten sonra, alta
+ yerletirilecektir)
+
+ 2. mlecin altndaki karakteri deitirmek iin nce r ardndan da
+ asl karakteri yazn.
+
+ 3. Deitir komutu belirlenen nesneyi, imleten nesnenin sonuna kadar deitirme imkan verir.
+ rnein, bir kelimeyi imleten sonuna kadar deitirmek iin cw , bir satrn tamamn
+ deitirmek iinse c$ yazn.
+
+ 4. Deitir iin biim yledir:
+
+ [say] c nesne VEYA c [say] nesne
+
+imdi bir sonraki derse gein.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 4.1: KONUM VE DOSYA DURUMU
+
+
+ ** Dosya ierisindeki konumunuzu ve dosyann durumunu grmek iin CTRL-g yazn. **
+ ** Dosya ierisindeki bir satra gitmek iin SHIFT-g yazn. **
+
+ Not: Admlardan herhangi birini yapmadan nce dersin tamamn okuyun!!
+
+ 1. Ctrl tuunu basl tutun ve g'ye basn. Dosyann sonunda dosya ismini ve bulunduunuz konumu
+ gsteren bir durum satr grnecektir. Adm 3 iin satr numarasn
+ unutmayn.
+
+ 2. Dosyann sonuna gitmek iin shift-G 'ye basn.
+
+ 3. Daha nce bulunduunuz satr numarasn yazn ve daha sonra shift-G 'ye basn.
+ Bu sizi daha nce bulunduunuz ve Ctrl-g 'ye bastnz satra geri gtrecektir.
+ (Saylar yazlrken ekranda GRNMEYECEKLERDR.)
+
+ 4. Yapabileceinizi dndnzde, adm 1'den 3'e kadar yapn.
+
+ .N: Bu ksm orijinal metinde de biraz eksik anlatlm gibi. Bir satr hakknda bilgi almak iin
+ Ctrl-g'yi kullann. Herhangi bir satra gitmek iinse, nce satr numarasn yazn ve ardnan
+ shift-g'ye basn. Satr numaras girmeden baslan shift-g sizi satr sonuna gtrr.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 4.2: ARAMA KOMUTU
+
+
+ ** Bir kelime beini aramak iin / ile beraber kelime beini girin. **
+
+ 1. Normal kipteyken / karakterini yazn. Komut blm yerine / karakterinin ve
+ imlecin ekrann sonunda grndne dikkat edin.
+
+ 2. imdi, 'hatttaa' yazp <ENTER> 'a basn. Bu sizin aramak istediiniz kelime.
+
+ 3. Ayn kelime beini tekrar aramak iin, basite n yazn.
+ Ayn kelime beini zt ynde aramak iin, Shift-N yazn.
+
+ 4. Eer zt yne doru bir arama yapmak istiyorsanz, / komutu yerine
+ ? komutunu kullann.
+
+---> "hatttaa" hatay yazmann doru yolu deil; hatttaa bir hata.
+
+Not: Arama dosyann sonuna ulatnda, tekrar batan balayacaktr.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 4.3: UYAN PARANTEZ ARAMASI
+
+
+ ** Uyan bir ),] veya } bulmak iin % yazn. **
+
+ 1. mleci iaretli (--->) satrdaki herhangi bir (, [ veya { karakterinin
+ zerine gtrn.
+
+ 2. imdi % karakterini yazn.
+
+ 3. mle uyan parantez veya ayracn zerine gider.
+
+ 4. Uyan ilk parantezin zerine geri dnmek iin yine % yazn.
+
+---> Bu ( ierisinde ('ler, ['ler ] ve {'ler } bulunan bir satrdr. ))
+
+Not: Bu ierisinde uymayan parantezler bulunan bir programn yanln ayklamak iin
+ son derece yararldr.
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 4.4: HATALARI DZELTMEK N BR YOL
+
+
+ ** 'eski' yerine 'yeni' yerletirmek iin :s/eski/yeni/g yazn. **
+
+ 1. mleci aadaki iaretli (--->) satra gtrn.
+
+ 2. :s/buu/bu yazp <ENTER> 'a basn. Bu komutun sadece satrdaki ilk karlamay
+ dzelttiine dikkat edin.
+
+ 3. imdi genel olarak satrdaki tm deiiklii yapmak iin :s/buu/bu/g yazn.
+
+---> Buu birinci, buu ikinci, buu nc blm.
+
+ 4. ki satr arasndaki bir karakter katarnn tmn deitirmek iin,
+ :#,#s/eski/yeni/g yazn, burada #,# iki satrn saylardr.
+ Tm dosyadaki karlalan kelimeleri deitirmek iin :%s/eski/yeni/g yazn.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ DERS 4 ZET
+
+
+ 1. Ctrl-g sizin dosyadaki konumunuzu ve dosya durumunu gsterir.
+ Shift-G dosyann sonuna gider. Shift-G 'den nce bir say yazlrsa, o satra
+ gidilir.
+
+ 2. Bir szck beinden nce / yazmak, LER ynde o bei aratr.
+ Bir szck beinden nce ? yazmak, GER ynde o bei aratr.
+ Bir aramadan sonra, ayn yndeki bir sonraki karlamay bulmak iin n ,
+ veya zt yndekini bulmak iin Shift-N yazn.
+
+ 3. mle bir (,),[,],{,} parantezi zerindeyken % yazmak, uyan dier e parantezi bulur.
+
+ 4. Bir satrdaki ilk 'eski'yi 'yeni' ile deitirmek iin :s/eski/yeni yazn.
+ Bir satrdaki tm 'eski'leri 'yeni' ile deitirmek iin :s/eski/yeni/g yazn.
+ ki satr arasndaki bekleri deitirmek iin :#,#s/eski/yeni/g yazn.
+ (#'lar satr numaralar)
+ Bir dosyadaki tm karlamalar deitirmek iin :%s/eski/yeni/g yazn.
+ Her seferinde onay sormas iin 'c' ekleyin. :%s/eski/yeni/gc
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 5.1: BIR DI KOMUT ALITIRMAK
+
+
+ ** Bir d komutu altrmak iin :! ve ardndan istediiniz d komutu yazn. **
+
+ 1. mleci ekrann altna gtrmek iin alk olduunuz : komutunu yazn. Bu size
+ bir komut yazma imkan verir.
+
+ 2. imdi ! (nlem) karakterini yazn. Bu size bir d komut altrma
+ imkan verir.
+
+ 3. rnek olarak ! karakterini takiben ls yazn ve <ENTER>'a basn. Bu size
+ o anda bulunduunuz dizindeki dosyalar gsterecektir. Veya ls almazsa :!dir
+ komutunu kullann.
+
+Not: Herhangi bir d komutu bu yolla altrmak mmkndr.
+
+Not: Tm : komutlarndan sonra <ENTER> tuuna baslmaldr.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 5.2: DOSYA YAZMAYA DEVAM
+
+
+ ** Dosyaya yaplan deiiklii kaydetmek iin, :w DOSYASM yazn. **
+
+ 1. Bulunduunuz dizini listelemek iin :!dir veya :!ls yazn.
+ Komuttan sonra <ENTER> tuuna bascanz zaten biliyorsunuz.
+
+ 2. Mevcut olmayan bir dosya ismi sein, rnein DENEME.
+
+ 3. imdi :w DENEME yazn (DENEME sizin setiiniz dosya ismi).
+
+ 4. Bu tm dosyay (Vim Tutor) DENEME isminde baka bir dosyaya yazar.
+ Bunu dorulamak iin, :!dir yazn ve yeniden bulunduunuz dizini listeleyin.
+
+Not: Eer Vim'den kp kaydettiiniz DENEME dosyasn aarsanz, bunun kaydettiiniz
+ vimtutor'un gerek bir kopyas olduunu grrsnz.
+
+ 5. imdi dosyay u komutlar vererek silin (MS-DOS) :!del DENEME
+ (veya UNIX) :!rm DENEME
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 5.3: SEMEL YAZ KOMUTU
+
+
+ ** Dosyann bir blmn kaydetmek iin, :#,# w DOSYASM yazn. **
+
+ 1. Bir kez daha bulunduunuz dizini grmek iin :!dir veya :!ls yazn,
+ ardndan DENEME gibi uygun bir dosya ismi sein.
+
+ 2. mleci bu sayfann bana gtrn ve ardndan CTRL-g'ye basarak satr numarasn
+ renin. BU NUMARAYI UNUTMAYIN!
+
+ 3. imdi sayfann sonuna gidib ve yine CTRL-g'ye basarak satr numarasn
+ renin. BU NUMARAYI DA UNUTMAYIN!
+
+ 4. Bir dosyaya sadece bir blm kaydetmek iin, :#,# w DENEME yazn. #,# sizin
+ baktnz saylar (st,alt) ve DENEME dosyanzn ismidir.
+
+
+ 5. Yine, :!dir yazarak dosyann orada olduuna bakn ama SLMEYN.
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 5.4: DOSYALARI BRLETRMEK-BLM EKLEMEK
+
+
+ ** Bir dosyann ieriini eklemek iin :r DOSYASM yazn. **
+
+ 1. DENEME dosyanzn nceden bulunduundan emin olmak iin :!dir yazn.
+
+ 2. mleci bu sayfann bana yerletirin.
+
+NOT: Adm 3' uyguladktan sonra Ders 5.3' gryor olacaksnz. Daha sonra bu
+ derse sayfasna dnn.
+
+ 3. imdi DENEME sayfasn :r DENEME yazarak aktarn.
+
+NOT: Aktardnz dosya imlecinizin hemen altna eklenecektir.
+
+ 4. Dosyann eklendiini grmek iin, geriye gidin. Ders 5.3'ten iki kopya
+ olduunu greceksiniz; asl ve kopya olan.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ DERS 5 ZET
+
+
+ 1. :!komut bir d komut altrr.
+
+ Baz yararl rnekler:
+ (MS-DOS) (Unix)
+ :!dir :!ls - bir dizini listeler.
+ :!del DOSYA :!rm DOSYA - DOSYA'y siler.
+
+ 2. :w DOSYASM o anki Vim dosyasn diske DOSYASM ile kaydeder.
+
+ 3. :#,#w DOSYASM # ile # satr arasn DOSYASM ile kaydeder.
+
+ 4. :r DOSYASM imlecin altndan balayarak DOSYASM isimli dosyann ieriini ekler.
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 6.1: A KOMUTU
+
+
+ ** mlecin aasna bir satr amak ve Insert kipine gemek iin o yazn. **
+
+ 1. mleci aadaki iaretlenmi (--->) satra gtrn.
+
+ 2. mlecin aasna bir satr amak ve Insert kipine gemek iin
+ o (kk harfle) yazn.
+
+ 3. imdi iaretlenmi satr kopyalayn ve Insert kipinden kmak iin <ESC>
+ tuuna basn.
+
+---> o yazdktan sonra imlec alan satra gidicek ve Insert kipine geilecek.
+
+ 4. mlecin zerinde bir satr amak iin, basite byk O yazn. Bunu aadaki
+ satrda deneyin.
+Bu satrn zerine bir satr amak iin imle bu satrdayken Shift-o yazn.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 6.2: EKLE KOMUTU
+
+
+ ** mleten sonra metin eklemek iin a yazn. **
+
+ 1. mleci aadaki iaretlenmi (--->) satrn sonuna gtrmek iin
+ Normal Kipteyken $ yazn.
+
+ 2. mlecin altndaki karakterden sonra metin eklemek iin a (kk harfle) yazn.
+ (Byk A satrn sonuna ekler).
+
+ 3. imdi ilk satr tamamlayn. Ekle komutunun Insert kipiyle ayn ii yaptna
+ dikkat edin. Tek fark metinin eklendii yer.
+.N: Eer a yazarsanz imlecin altndaki karakterden hemen sonra ekleme yapabilirsiniz.
+ Eer Shift-a yazarsanz imle satr sonuna gidecek ve hemen ardna ekleme yapabileceksiniz.
+ Doal olarak bizim rneimizde Shift-A'y kullanmak daha gzel olacaktr. nce $ ardnan a
+ yazmamza gerek kalmaz.
+
+---> Bu satrda alabilirsiniz
+---> Bu satrda alabilirsiniz. alrken metin eklemeyi kullann.
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 6.3: BR BAKA DETR KOMUTU
+
+
+ ** Birden fazla karakter deitirmek iin byk R yazn. **
+
+ 1. mleci aadaki iaretli (--->) satrlarn ilkine gtrn.
+
+ 2. mleci iaretli olan ikinci satrdakinden farkl olan ilk kelimenin
+ bana gtrn. ( "tular" kelimesi )
+
+ 3. imdi byk R yazn ve ilk satr ikincisinin ayns yapmak iin
+ eski metinin zerinden yenisini yazn. Siz yazdka metin deiecektir.
+
+---> Bu satr ikincisinin ayns yapmak iin tular kullann.
+---> Bu satr ikincisinin ayns yapmak iin R yazn ve metini girin.
+
+ 4. kmak iin <ESC> tuuna bastnzda, deimemi metinin aynen
+ kaldna dikkat edin.
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 6.4: SET SEENE
+
+ ** Bir seenek ayarlayn , bylece bir arama veya deitirme **
+ ** durumu grmezden gelsin. **
+
+ 1. 'ignore' kelimesini aramak iin:
+ /ignore
+ yazn.
+ Bunu n tuuna basarak birka kez tekrar edin
+
+ 2. :set ic yazarak 'ic' (Ignore case) ayarn sein.
+
+ 3. Tekrar n tuuna basarak 'ignore' kelimseini arayn.
+ n tuuna basarak bu aramay birden ok defa tekrar edin.
+
+ 4. :set hls is yazarak 'hlsearch' ve 'incsearch' ayarlarn sein.
+
+ 5. /ignore yazarak arama komutunu tekrar verin ve ne olacan grn.
+
+ 6. Karlama vurgularn iptal etmek iin,
+ :nohlsearch yazn.
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ DERS 6 ZET
+
+
+ 1. o yazmak imlecin altnda bir satr aar ve imleci bu alm satra
+ Insert kipinde yerletirir.
+ Byk O yazmak imlecin zerinde bir satr aar.
+
+ 2. mlecin zerindeki karakterden hemen sonra metin eklemek iin a yazn.
+ Byk A yazmak hemen satr sonuna giderek metin eklemeye hazr hale getirir.
+
+ 3. Byk R yazmak Deitir kipine girer ve kmak iin <ESC> tuuna
+ baslana kadar sizi bu kipte brakr.
+
+ 4. ":set xxx" yazmak "xxx" seeneini ayarlar.
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 7: EVRM (ON-LINE) YARDIM KOMUTLARI
+
+
+ ** evirimii yardm sistemini kullann **
+
+ Vim geni bir evirimii yardm sistemine sahiptir. Balamak iin u n
+ deneyebilirsiniz.
+ - (eer sahipseniz) <HELP> tuuna basn
+ - (eer sahipseniz) <F1> tuuna basn
+ - :help yazn ve <ENTER> tuuna basn
+
+ Yardm penceresini kapatmak iin :q yazp <ENTER> tuuna basn.
+
+ ":help" komutuna deiken (argman) vererek herhangi bir konu hakknda
+ yardm alabilirsini. unlar deneyin (<ENTER> tuuna basmay unutmayn) :
+
+ :help w
+ :help c_<T
+ :help insert-index
+ :help user-manual
+
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+ Ders 8: BR BALANGI BET OLUTURUN
+
+ ** Switch on Vim features **
+ ** Vim'in zelliklerine bakn **
+
+ Vim Vi'dan ok daha fazla zellie sahiptir fakat birou ntanml olarak kapaldr.
+ Daha fazla zellik kullanabilmek iin bir "vimrc" dosyas oluturmalsnz.
+
+ 1. "vimrc" dosyasn dzenlemeye balayn, bu iletim sisteminize gre deiir:
+
+ .N: (Bu komutu verdiinizde eer yoksa home dizininizde .vimrc isimli bir dosya oluacaktr.
+ Bu dosyaya vimrc rnek dosyasn aktarmak iin 2. admdaki komutu kullanacaksnz. Bu yzden
+ vimrc dosyanz dzenlemeden nce aadaki admlarn hepsini okuyun ve komutlar hatrlayn.)
+
+ :edit ~/.vimrc Unix iin
+ :edit $VIM/_vimrc MS-Windows iin
+
+ 2. imdi rnek "vimrc" dosyasn okuyun
+
+ :read $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim
+
+ 3. Dosyay kaydedin ve kn
+
+ :write
+ :q
+
+ Vim'i bir dahaki sefer altrdnzda szdizim (sytax) vurgusu kullanlacaktr.
+ Tm tercih ettiiniz ayarlar bu "vimrc" dosyasna ekleyebilirsiniz.
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
+
+ Burada Vim Eitmeni tamamlanm oldu. Eitmendeki ama Vim dzenleyicisi hakknda
+ ksa bir bilgi vermek ve onu kolayca kullanmanz salamakt. Vim'in tamamn retmek
+ ok zordur zira Vim birok komuta sahiptir.Bundan sonra :help user-manual" komutu ile
+ kullanc klavuzunu okumalsnz.
+
+ Daha fazla okuma ve alma iin u kitab neriyoruz:
+ Vim - Vi Improved - by Steve Oualline
+ Publisher: New Riders
+ Tamamiyle Vim iin hazrlanm ilk kitap. zellikle ilk kullanclar iin uygun.
+ Kitapta birok rnek ve resim var.
+ http://iccf-holland.org/click5.html adresine bakabilirsiniz.
+
+ Bu kitap daha eskidir ve Vim'den daha ok Vi iindir ancak tavsiye edilir:
+ Learning the Vi Editor - by Linda Lamb
+ Publisher: O'Reilly & Associates Inc.
+ Vi hakknda bilmek isteyeceiniz neredeyse hereyin bulunduu bir kitap.
+ 6.Basm ayn zamanda Vim hakknda bilgi de iermekte.
+
+ Bu eitmen Michael C. Pierce ve Robert K. Ware tarafndan yazld,
+ Charles Smith tarafndan salanan fikirlerle Colorado School Of Mines,
+ Colorado State University. E-mail: bware@mines.colorado.edu.
+
+ Vim iin deitiren : Bram Moolenaar.
+
+ Trkeye eviren : Serkan "heartsmagic" al Yl 2005
+ E-mail : adresimeyaz (at) yahoo com
+
+~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~