path: root/docs/manual/vhosts/mass.xml.tr

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?>
<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "../style/manualpage.dtd">
<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="../style/manual.tr.xsl"?>
<!-- English Revision: 1174747 -->
<!-- =====================================================
 Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
   Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.org>
========================================================== -->

<!--
 Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
 contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
 this work for additional information regarding copyright ownership.
 The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
 (the "License"); you may not use this file except in compliance with
 the License.  You may obtain a copy of the License at

     http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0

 Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
 distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
 WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
 See the License for the specific language governing permissions and
 limitations under the License.
-->

<manualpage metafile="mass.xml.meta">
<parentdocument href="./">Sanal Konaklar</parentdocument>
   <title>Devingen olarak Yapılandırılan Kitlesel Sanal Barındırma</title>

<summary>

    <p>Bu belgede sanal konakların sonu belirsiz bir şekilde artışı karşısında
      Apache HTTP Sunucusunun nasıl daha verimli kullanılacağı açıklanmıştır.
      Devingen kitlesel konakları oluşturmak için <module>mod_rewrite</module>
      modülünün kullanımını açıklayan <a href="../rewrite/vhosts.html">ayrı bir
      belge</a> de mevcuttur.
    </p>

</summary>

<section id="motivation"><title>Amaç</title>

    <p>Burada açıklanan teknikler, <code>httpd.conf</code> dosyanızın
      örnekteki gibi, aslında hemen hemen birbirinin aynı çok sayıda
      <code>&lt;VirtualHost&gt;</code> bölümü içereceği zaman yapılacaklar ile
      ilgilidir.</p>

<pre>
&lt;VirtualHost 111.22.33.44&gt;
    ServerName                 musteri-1.example.com
    DocumentRoot        /siteler/musteri-1/belgeler
    ScriptAlias  /cgi-bin/  /siteler/musteri-1/cgi-bin
&lt;/VirtualHost&gt;

&lt;VirtualHost 111.22.33.44&gt;
    ServerName                 musteri-2.example.com
    DocumentRoot        /siteler/musteri-2/belgeler
    ScriptAlias  /cgi-bin/  /siteler/musteri-2/cgi-bin
&lt;/VirtualHost&gt;

&lt;VirtualHost 111.22.33.44&gt;
    ServerName                 musteri-N.example.com
    DocumentRoot        /siteler/musteri-N/belgeler
    ScriptAlias  /cgi-bin/  /siteler/musteri-N/cgi-bin
&lt;/VirtualHost&gt;
</pre>

    <p>İsteğimiz çok sayıda <code>&lt;VirtualHost&gt;</code> bölümünü devingen
      olarak çalışan tek bir <code>&lt;VirtualHost&gt;</code> bölümüyle
      değiştirmektir. Bunun elbette bazı getirileri olacaktır:</p>

    <ol>
      <li>Yapılandırma dosyanız küçüleceği için Apache daha çabuk
        başlatılabilecek ve daha az bellek harcayacaktır. Muhtemelen daha da
        önemlisi, küçülmüş bir yapılandırmanın bakımı da kolaylaşacağı için
        hatalar da azalacaktır.</li>

      <li>Yeni sanal konakların eklenmesi, DNS’de yeni girdiler oluşturmak ve
        dosya sisteminde bununla ilgili dizinleri açmak dışında biraz daha
        basit olacaktır; en azından Apache’yi yeniden yapılandırmak ve yeniden
        başlatmak zorunda kalmayacaksınız.</li>
    </ol>

    <p>Ana götürüsü ise her sanal konak için ayrı birer günlük dosyasına sahip
      olamayacak olmanızdır. Öte yandan, <a href="fd-limits.html">dosya
      tanıtıcılarının sınırlı olması</a>  nedeniyle bunu yapmayı zaten
      istemezsiniz. Günlük kayıtları için bir <a href="../logs.html#piped">fifo
      veya bir boru hattı</a> oluşturmak ve diğer uçta çalışan bir süreç
      vasıtasıyla günlükleri müşterilere paylaştırmak daha iyidir. Böyle bir
      işlemle ilgili bir örneği <a href="../programs/other.html#split-logfile"
      >split-logfile</a> aracının belgesinde bulabilirsiniz.</p>

</section>

<section id="overview"><title>Genel Bakış</title>

    <p>Bir sanal konak iki bilgiye bakarak belirlenir: IP adresi ve HTTP
      isteğindeki <code>Host:</code> başlığının içeriği. Devingen sanal
      barındırma tekniği, isteği yerine getirmek için kullanılacak dosya
      yoluna bu bilgiyi kendiliğinden girmek esasına dayanır. Bu, Apache httpd
      ile <module>mod_vhost_alias</module> modülünü kullanarak oldukça kolay
      yapılabileceği gibi <a href="../rewrite/vhosts.html">mod_rewrite modülü
      de kullanılabilir</a>.</p>

    <p>Bu modüllerin her ikisi de öntanımlı olarak devre dışıdır. Bu tekniği
      kullanmak isterseniz  Apache httpd'yi yeniden yapılandırıp derleyerek bu
      iki modülü etkin duruma getirmeniz gerekir.</p>

    <p>Devingen sanal konağı normal bir sanal konak gibi göstermek için
      bazı bilgileri istekten saptamak gerekir. Bunlardan en önemlisi,
      httpd tarafından göreli URL’lerden normal URL’leri ve benzerlerini
      üretmek için kullanılan sunucu ismidir. Sunucu ismi
      <code>ServerName</code> yönergesi ile yapılandırılır ve CGI’ler
      tarafından <code>SERVER_NAME</code> ortam değişkeni üzerinden
      kullanılır. Çalışma anındaki asıl değer <directive module="core"
      >UseCanonicalName</directive> yönergesi tarafından denetlenir.
      <code>UseCanonicalName Off</code> olduğunda sunucu ismi isteğin
      <code>Host:</code> başlık alanından elde edilir. <code>UseCanonicalName
      DNS</code> belirtilmişse, sunucu ismi, sanal konağın IP adresinden
      tersine DNS sorgusu yapılarak elde edilir. Birincisi isme dayalı sanal
      konaklar tarafından ikincisi ise IP’ye dayalı sanal konaklar tarafından
      kullanılır. Eğer httpd, istekte <code>Host:</code> başlığının olmayışı
      veya DNS sorgusunun başarısız olması sebebiyle sunucu ismini elde
      edemezse son çare olarak <code>ServerName</code> yönergesinde yazılı
      değeri kullanır.</p>

    <p>Saptanan bilgilerden biri de <code>DocumentRoot</code>
      yönergesi ile yapılandırılan belge kök dizini olup CGI’ler tarafından
      <code>DOCUMENT_ROOT</code> ortam değişkeni üzerinden kullanılır. Normal
      yapılandırmada <module>core</module> modülü tarafından dosya isimlerini
      URI’lere eşlerken kullanılır. Fakat sunucu devingen sanal konakları
      kullanmak üzere yapılandırıldığında, eşleştirmeyi farklı yollardan yapan
      başka bir modül devreye girer (<module>mod_vhost_alias</module> veya
      <module>mod_rewrite</module>). <code>DOCUMENT_ROOT</code> ortam
      değişkenine değerini atamaktan sorumlu olan bu iki modülden biri
      kullanılmazsa CGI veya SSI belgeleri yanlış değerlerle üretilirler.</p>

</section>

<section id="simple"><title>mod_vhost_alias ile Kitlesel Sanal Konaklar</title>

    <p>Yukarıda <a href="#motivation">Amaç</a> bölümünde özetlenen sanal konak
      düzenlemesinin <code>mod_vhost_alias</code> kullanarak gerçekleştirilmiş
      halini içeren <code>httpd.conf</code> bölümü aşağıdadır.</p>

<example>
# sunucu ismini Host: başlığından elde edelim<br />
UseCanonicalName Off<br />
<br />
# Bu günlükleme biçiminde split-logfile aracı kullanılarak<br />
# ilk alana dayalı sanal konak günlükleri ayrıştırılabilir<br />
LogFormat "%V %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon<br />
CustomLog logs/access_log vcommon<br />
<br />
# istekleri yerine getirmek için kullanılacak<br />
# dosya isimlerine sunucu ismini ekleyelim<br />
VirtualDocumentRoot /siteler/%0/belgeler<br />
VirtualScriptAlias  /siteler/%0/cgi-bin
</example>

    <p>Bu yapılandırmayı IP’ye dayalı sanal konaklar için kullanmak isterseniz
      <code>UseCanonicalName Off</code> yerine <code>UseCanonicalName
      DNS</code> yazmanız yeterlidir. Böylece dosya ismine eklenecek konak
      ismi sanal konağın IP adresinden türetilir. <code>%0</code> değişkeni,
      <code>Host:</code> başlığı ile belirlenen istekteki sunucu isminin
      ifadesidir.</p>

    <p>Kullanım örnekleri için <module>mod_vhost_alias</module>modülünün
      belgesine bakınız.</p>

</section>

<section id="homepages"><title>Basitleştirilmiş Kitlesel Sanal Konaklar</title>

    <p>Bu sistem, yukarıdaki yapılandırmanın bir ISS’nin sunucusuna
      uyarlanmasından başka bir şey değildir. <code>%2</code> değişkenini
      kullanarak, dosya isminde kullanmak üzere sunucu isminin alt dizgelerini
      seçebiliriz, böylece, örneğin <code>www.user.example.com</code> belgeleri
      <code>/home/user/www</code> dizininde bulunabilir. Farklı olarak her
      sanal konak için bir tane değil hepsi için bir tane <code>cgi-bin</code>
      olacaktır.</p>

    <example>
      UseCanonicalName Off<br />
      <br />
      LogFormat "%V %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon<br />
      CustomLog logs/access_log vcommon<br />
      <br />
      # sunucu ismini içerecek dosya isimlerini oluşturalım<br />
      VirtualDocumentRoot /home/%2/www<br />
      <br />
      # ortak cgi-bin dizini<br />
      ScriptAlias  /cgi-bin/  /siteler/std-cgi/<br />
    </example>

    <p><module>mod_vhost_alias</module> belgesinde daha karmaşık
      <code>VirtualDocumentRoot</code> örnekleri vardır.</p>

</section>

<section id="combinations"><title>Aynı Sunucuda Kişisel ve Kurumsal Sanal Konaklar</title>

    <p>Daha karmaşık ayarlamalar yaparak httpd’nin normal
      <code>&lt;VirtualHost&gt;</code> bölümlerini farklı kitlesel sanal konak
      yapılandırmaları için kullanabilirsiniz. Örneğin, bireysel
      müşterileriniz için bir IP adresiniz, kurumsal müşterileriniz için de
      başka bir IP adresiniz olsun. Her biri için ayrı ayrı sanal konaklar
      ayarlamak yerine aşağıdaki gibi bir yapılandırma kullanabilirsiniz:</p>

<example>
UseCanonicalName Off<br />
<br />
LogFormat "%V %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon<br />
<br />
&lt;Directory /siteler/kurumsal&gt;<br />
<indent>
    Options FollowSymLinks<br />
    AllowOverride All<br />
</indent>
&lt;/Directory&gt;<br />
<br />
&lt;Directory /siteler/bireysel&gt;<br />
<indent>
    Options FollowSymLinks<br />
    AllowOverride None<br />
</indent>
&lt;/Directory&gt;<br />
<br />
&lt;VirtualHost 111.22.33.44&gt;<br />
<indent>
    ServerName kurumsal.example.com<br />
    <br />
    CustomLog logs/access_log.kurumsal vcommon<br />
    <br />
    VirtualDocumentRoot /siteler/kurumsal/%0/belgeler<br />
    VirtualScriptAlias  /siteler/kurumsal/%0/cgi-bin<br />
</indent>
&lt;/VirtualHost&gt;<br />
<br />
&lt;VirtualHost 111.22.33.45&gt;<br />
<indent>
    ServerName bireysel.example.com<br />
    <br />
    CustomLog logs/access_log.bireysel vcommon<br />
    <br />
    VirtualDocumentRoot /siteler/bireysel/%0/belgeler<br />
    ScriptAlias         /cgi-bin/ /siteler/std-cgi/<br />
</indent>
&lt;/VirtualHost&gt;
</example>

    <note><title>Bilginize</title>
      <p>Eğer ilk <code>&lt;VirtualHost&gt;</code> bölümü bir <directive
        module="core">ServerName</directive> yönergesi içermezse ilgili IP
        için ters DNS sorgusu yapılır. Eğer sorgudan elde edilen isim
        sunucunun ismi değilse bu istenmeyen duruma bir çözüm olarak bir
        bilgilendirme bölümü (örn, <code>ServerName bilgi.example.com</code>)
        eklenebilir.</p>
    </note>

</section>

<section id="ipbased">
    <title>IP’ye dayalı sanal konakları daha verimli kılmak</title>

    <p><a href="#simple">İlk örnekte</a> IP’ye dayalı sanal konaklar için
      kullanılmak istenirse yapılandırmada neyin nasıl değiştirileceği
      belirtilmişti. Her istek için ayrı bir DNS sorgusu gerekeceğinden bu
      başarım düşmesine yol açar. DNS sorgusu ihtiyacını ortadan kaldırmak
      için, bir çözüm olarak dosya sistemi, konak isimleri yerine IP
      adreslerine göre düzenlenebilir. Günlük kayıtları da IP adreslerine göre
      ayrıştırılacak şekilde ayarlanabilir.</p>

<example>
# Sunucu ismini IP adresinden ters DNS sorgusu ile elde edelim<br />
UseCanonicalName DNS<br />
<br />
# Günlük kayıtları IP adreslerine göre ayrıştırılabilsin<br />
LogFormat "%A %h %l %u %t \"%r\" %s %b" vcommon<br />
CustomLog logs/access_log vcommon<br />
<br />
# dosya isimleri IP adreslerini içersin<br />
VirtualDocumentRootIP /siteler/%0/belgeler<br />
VirtualScriptAliasIP  /siteler/%0/cgi-bin<br />
</example>

</section>

<section id="simple.rewrite">
    <title><code>mod_rewrite</code> ile Kitlesel Sanal Konaklar</title>

    <p>Kitlesel sanal barındırma <module>mod_rewrite</module> modülü kullanarak
      da gerçeklenebilir. Ya basitçe <directive module="mod_rewrite"
      >RewriteRule</directive> yönergelerini kullanırsınız ya da daha karmaşık
      olarak sanal konak tanımlarınızı harici bir yerde tutar ve bunlara
      <directive module="mod_rewrite">RewriteMap</directive> yönergesini
      kullanarak erişirsiniz. Bu teknikler ayrıntılı olarak
      <a href="../rewrite/vhosts.html">rewrite belgelerinde</a>
      açıklanmıştır.</p>

</section>

</manualpage>