path: root/docs/manual/mod/mod_setenvif.xml.tr

<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE modulesynopsis SYSTEM "../style/modulesynopsis.dtd">
<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="../style/manual.tr.xsl"?>
<!-- English Revision: 1727648 -->
<!-- =====================================================
 Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.gen.tr>
   Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.gen.tr>
========================================================== -->

<!--
 Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
 contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
 this work for additional information regarding copyright ownership.
 The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
 (the "License"); you may not use this file except in compliance with
 the License.  You may obtain a copy of the License at

     http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0

 Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
 distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
 WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
 See the License for the specific language governing permissions and
 limitations under the License.
-->

<modulesynopsis metafile="mod_setenvif.xml.meta">

<name>mod_setenvif</name>
<description>Ortam değişkenlerinin isteğin özelliklerine uygun olarak atanmasını sağlar</description>
<status>Base</status>
<sourcefile>mod_setenvif.c</sourcefile>
<identifier>setenvif_module</identifier>


<summary>

    <p><module>mod_setenvif</module> modülü dahili ortam değişkenlerinin
      isteğin farklı bileşenlerinin belirttiğiniz düzenli ifade ile eşleşmesine
      bağlı olarak atanmasını mümkün kılar. Bu ortam değişkenleri sunucunun
      çeşitli kısımlarında yapılacak eylemlerin yanında CGI betiklerinde ve SSI
      sayfalarında kullanılabilir hale gelmelerine karar verilirken
      kullanılır.</p>

    <p>Yönergeler yapılandırma dosyasında yer aldıkları sıraya göre ele
      alınırlar. Böylece daha karmaşık dizilimler kullanılabilir, bu örnekteki
      tarayıcı Mozilla ise <code>netscape</code> ortam değişkeni atanmakta,
      MSIE ise atanmamaktadır.</p>

    <highlight language="config">
BrowserMatch ^Mozilla netscape
BrowserMatch MSIE !netscape
    </highlight>

    <p><module>mod_autoindex</module> ile dizin listesi oluşturulması
      veya bir <directive module="mod_dir" >DirectoryIndex</directive>
      için yol aranması gibi bir dahili <glossary ref="subrequest">alt
      istek</glossary> için sunucu yol araması yaparken isteklere özgü
      ortam değişkenleri alt istekler tarafından miras alınMAZ. Buna ek
      olarak, <module>mod_setenvif</module> modülünün devreye girdiği API
      fazlarından dolayı yapılan alt isteklerde
      <directive module="mod_setenvif">SetEnvIf</directive> yönergeleri
      ayrı ayrı değerlendirilMEZ.</p>
</summary>

<seealso><a href="../env.html">Apache HTTP Sunucusundaki Ortam Değişkenleri</a></seealso>

<directivesynopsis>
<name>BrowserMatch</name>
<description>Ortam değişkenlerini HTTP kullanıcı arayüzüne göre belirler.
</description>
<syntax>BrowserMatch <em>düzifd [!]ort-değişkeni</em>[=<em>değer</em>]
[[!]<em>ort-değişkeni</em>[=<em>değer</em>]] ...</syntax>
<contextlist><context>server config</context>
<context>virtual host</context><context>directory</context>
<context>.htaccess</context></contextlist>
<override>FileInfo</override>

<usage>
  <p><directive>BrowserMatch</directive> yönergesi <directive
    module="mod_setenvif" >SetEnvIf</directive> yönergesinin özel bir halidir
    ve ortam değişkenlerine <code>User-Agent</code> HTTP istek başlığının
    değerine göre atama yapar. Aşağıdaki iki satır aynı etkiye sahiptir:</p>

  <highlight language="config">
BrowserMatch Robot is_a_robot
SetEnvIf User-Agent Robot is_a_robot
  </highlight>

  <p>Başka örnekler:</p>

  <highlight language="config">
BrowserMatch ^Mozilla forms jpeg=yes browser=netscape
BrowserMatch "^Mozilla/[2-3]" tables agif frames javascript
BrowserMatch MSIE !javascript
  </highlight>
</usage>
</directivesynopsis>

<directivesynopsis>
<name>BrowserMatchNoCase</name>
<description>Ortam değişkenlerini HTTP kullanıcı arayüzünün harf büyüklüğüne
duyarsız eşleşmelerine bağlı olarak belirler.</description>
<syntax>BrowserMatchNoCase <em>düzifd [!]ort-değişkeni</em>[=<em>değer</em>]
[[!]<em>ort-değişkeni</em>[=<em>değer</em>]] ...</syntax>
<contextlist><context>server config</context>
<context>virtual host</context><context>directory</context>
<context>.htaccess</context></contextlist>
<override>FileInfo</override>

<usage>

    <p><directive>BrowserMatchNoCase</directive> yönergesi sözdizimsel ve
      anlamsal olarak <directive
      module="mod_setenvif">BrowserMatch</directive> yönergesinin eşdeğeridir.
      Ancak, eşleşmelerde harf büyüklüğüne duyarsızdır. Örnek:</p>

    <highlight language="config">
BrowserMatchNoCase mac platform=macintosh
BrowserMatchNoCase win platform=windows
    </highlight>

    <p><directive>BrowserMatch</directive> ve
      <directive>BrowserMatchNoCase</directive> yönergeleri <directive
      module="mod_setenvif">SetEnvIf</directive> ve <directive
      module="mod_setenvif">SetEnvIfNoCase</directive> yönergelerinin özel
      halleridir. Bu bakımda aşağıdaki iki satır aynı etkiye sahiptir:</p>

    <highlight language="config">
BrowserMatchNoCase Robot is_a_robot
SetEnvIfNoCase User-Agent Robot is_a_robot
    </highlight>
</usage>
</directivesynopsis>

<directivesynopsis>
<name>SetEnvIf</name>
<description>Ortam değişkenlerini isteğin özniteliklerine göre atar.
</description>
<syntax>SetEnvIf <em>öznitelik
    düzifd [!]ort-değişkeni</em>[=<em>değer</em>]
    [[!]<em>ort-değişkeni</em>[=<em>değer</em>]] ...</syntax>
<contextlist><context>server config</context>
<context>virtual host</context><context>directory</context>
<context>.htaccess</context></contextlist>
<override>FileInfo</override>

<usage>
    <p><directive>SetEnvIf</directive> yönergesi ortam değişkenlerini isteğin
      özniteliklerine göre tanımlar. İlk bileşen olarak belirtilen
      <code><em>öznitelik</em></code> şu dört şeyden biri olabilir:</p>

    <ol>
      <li>Bir HTTP istek başlığı alanı (ayrıntılı bilgi için bak: <a
        href="http://www.rfc-editor.org/rfc/rfc2616.txt">RFC2616</a>);
        örneğin: <code>Host</code>, <code>User-Agent</code>,
        <code>Referer</code> ve <code>Accept-Language</code>.  Bir düzenli
        ifade kullanılarak birden fazla istek başlığı  belirtilebilir.</li>

      <li>İsteğin aşağıdaki bileşenlerinden biri:
        <ul>
          <li><code>Remote_Host</code> - isteği yapan istemcinin konak ismi
            (varsa)</li>

          <li><code>Remote_Addr</code> -isteği yapan istemcinin IP adresi</li>

          <li><code>Server_Addr</code> - isteği alan sunucunun IP adresi
            (sadece 2.0.43 sonrası sürümler için)</li>

          <li><code>Request_Method</code> - kullanılan yöntemin ismi
            (<code>GET</code>, <code>POST</code>, vs.)</li>

          <li><code>Request_Protocol</code> - İsteğin yapıldığı protokolün
            ismi ve numarası ("HTTP/0.9", "HTTP/1.1" gibi)</li>

          <li><code>Request_URI</code> - HTTP istek satırında belirtilen
            özkaynak; genellikle sorgu dizgesi olmaksızın şema ve konak ismini
            içeren bir URL parçasıdır. Sorgu dizgeleriyle eşleşmeler hakkında
            ayrıntılı bilgi edinmek için <module>mod_rewrite</module>
            modülünün <directive module="mod_rewrite">RewriteCond</directive>
            yönergesinin açıklamasına bakınız.</li>
        </ul>
      </li>

      <li>İstek ile evvelce ilişkilendirilmiş bir ortam değişkeninin ismi. Bu
        sayede önceki bir eşleşmenin sonucuna karşı yeni bir sınama yapma
        imkanı ortaya çıkar. Böyle bir sınama için sadece evvelce
        <code>SetEnvIf[NoCase]</code> yönergeleri ile yapılmış atamalardaki
        ortam değişkenleri kullanılabilir.  ‘Evvelce’ derken, sunucu genelinde
        veya bölüm içinde bu yönergeden önce yer alan
        <code>SetEnvIf[NoCase]</code> yönerge satırları kastedilmektedir.
        Ortam değişkenlerinin dikkate alınabilmesi için istek öznitelikleri
        arasında hiçbir eşleşme olmaması ve <code><em>öznitelik</em></code>
        olarak bir düzenli ifade belirtilmemiş olması gerekir.</li>
    </ol>

    <p>İkinci bileşen (<code><em>düzifd</em></code>) bir <glossary
      ref="regex">düzenli ifade</glossary>dir.  <code><em>düzifd</em></code>
      ile <code><em>öznitelik</em></code> eşleştiği takdirde yönergenin kalan
      bileşenleri değerlendirmeye alınır.</p>

    <p>Kalan bileşenler atanacak ortam değişkenlerinin isimleri ve isteğe
      bağlı olarak bunlara atanacak değerlerden oluşur. Bunlar şöyle
      belirtilebilir:</p>

    <ol>
      <li><code><em>değişken-adı</em></code> veya</li>

      <li><code>!<em>değişken-adı</em></code> ya da </li>

      <li><code><em>değişken-adı</em>=<em>değer</em></code></li>
    </ol>

    <p>İlk biçemde değişkene "1" değeri atanır. İkincisinde atanmış bir
      değişken atanmamış yapılır. Üçüncüsünde ise değişkene belirtilen
      <code><em>değer</em></code> bire bir atanır. 2.0.51 sürümünden itibaren
      Apache httpd parantezli düzenli ifadelerin sonuçları ile değiştirilmek
      üzere <code><em>value</em></code> içinde <code>$1</code>..<code>$9</code>
      gösterimleri tanınmaktadır. <code>$0</code> bu kalıp ile eşleşen tüm dizgeye erişir.</p>

    <highlight language="config">
SetEnvIf Request_URI "\.gif$" nesne_bir_resim=gif
SetEnvIf Request_URI "\.jpg$" nesne_bir_resim=jpg
SetEnvIf Request_URI "\.xbm$" nesne_bir_resim=xbm

SetEnvIf Referer belgeler\.alanismi\.example\.com dahili_site_istendi

SetEnvIf object_is_image xbm XBIT_PROCESSING=1

SetEnvIf Request_URI "\.(.*)$" EXTENSION=$1

SetEnvIf ^TS  ^[a-z]  TS_VAR
    </highlight>

    <p>İlk üçünde istek bir resim dosyası için yapılmışsa
      <code>nesne_bir_resim</code> ortam değişkeni atanmakta, dördüncüsünde
      istenen sayfa <code>belgeler.alanismi.example.com</code> adlı sitede
      bulunuyorsa <code>dahili_site_istendi</code> ortam değişkeni
      atanmaktadır.</p>

    <p>Son örnekte ise istekte "TS" ile başlayıp [a-z] arasındaki
      karakterlerle devam eden bir başlık alanı varsa <code>TS_VAR</code>
      ortam değişkeni atanmaktadır.</p>
</usage>

<seealso><a href="../env.html">Apache HTTP Sunucusundaki Ortam Değişkenleri</a>
belgesinde daha fazla örnek bulunabilir.</seealso>
</directivesynopsis>

<directivesynopsis>
<name>SetEnvIfExpr</name>
<description>Bir ap_expr ifadesine dayanarak ortam değişkenlerine değer atar</description>
<syntax>SetEnvIfExpr <em>ifade
    [!]ort-değişkeni</em>[=<em>değer</em>]
    [[!]<em>ort-değişkeni</em>[=<em>değer</em>]] ...</syntax>
<contextlist><context>server config</context>
<context>virtual host</context><context>directory</context>
<context>.htaccess</context></contextlist>
<override>FileInfo</override>

<usage>
    <p><directive>SetEnvIfExpr</directive> yönergesi bir <directive
      module="core" type="section">If</directive> <code>ap_expr</code>
      ifadesine dayanarak ortam değişkenlerine değer atar. Bu ifadeler çalışma
      anında değerlendirilirerek <directive>SetEnvIf</directive> yönergesindeki
      gibi <em>ort-değişkeni</em>ne uygulanır.</p>

    <highlight language="config">
SetEnvIfExpr "tolower(req('X-Sendfile')) == 'd:\images\very_big.iso')" iso_delivered
    </highlight>

    <p>Burada uygulamamızın her <code>X-Sendfile</code> göndermeye çalışmasında
      ortam değişkenine <code>iso_delivered</code> değeri atanmaktadır.</p>

    <p>Uzak IP adresi RFC 1918'e göre özel bir adres ise rfc1918 değişkenine 1
      atanması daha kullanışlı bir örnek olurdu:</p>

    <highlight language="config">
SetEnvIfExpr "-R '10.0.0.0/8' || -R '172.16.0.0/12' || -R '192.168.0.0/16'" rfc1918
    </highlight>
</usage>

<seealso>Eksiksiz bir kılavuz ve daha fazla örnek için
<a href="../expr.html">Apache HTTP Sunucusundaki İfadeler</a> belgesine
bakınız.</seealso>
<seealso>Benzer sonuçlara ulaşmak için <directive module="core"
type="section">If</directive> yönergesi kullanılabilir.</seealso>
<seealso><module>mod_filter</module></seealso>
</directivesynopsis>

<directivesynopsis>
<name>SetEnvIfNoCase</name>
<description>Ortam değişkenlerini isteğin özniteliklerinde harf büyüklüğüne
bağlı olmaksızın yapılmış tanımlara göre atar.</description>
<syntax>SetEnvIfNoCase <em>öznitelik
    düzifd [!]ort-değişkeni</em>[=<em>değer</em>]
    [[!]<em>ort-değişkeni</em>[=<em>değer</em>]] ...</syntax>
<contextlist><context>server config</context>
<context>virtual host</context><context>directory</context>
<context>.htaccess</context></contextlist>
<override>FileInfo</override>

<usage>
    <p><directive>SetEnvIfNoCase</directive> yönergesi sözdizimsel ve anlamsal
      olarak <directive module="mod_setenvif">SetEnvIf</directive>
      yönergesinin eşdeğeridir. Ancak, eşleşmelerde harf büyüklüğüne
      duyarsızdır. Örnek:</p>

    <highlight language="config">
SetEnvIfNoCase Host Example\.Org site=example
    </highlight>

    <p>Burada, <code>Host:</code> HTTP istek başlığında
      <code>Example.Org</code>, <code>example.org</code> veya harf büyüklüğünce
      farklı benzerleri belirtilmişse <code>site</code> ortam değişkenine
      "<code>example</code>" değeri atanmaktadır.</p>
</usage>
</directivesynopsis>
</modulesynopsis>